Rolexencyclopedie

Edmund Hillary werd op 20 juli 1919 geboren in Auckland (NZ). Zijn ouders waren Gertrude Hillary, geboren Clark, en Percival Augustus Hillary. Op school was hij kleiner dan zijn klasgenoten en Edmund was erg verlegen waardoor hij vluchtte in zijn boeken en in dagdromen over een avontuurlijk leven. Door te gaan boxen kreeg hij meer zelfvertrouwen. Op zijn 16e werd zijn interesse in bergbeklimmen geprikkeld tijdens een schooluitje naar Mount Ruapehu. Hoewel slungelig met zijn lengte van 1.95 m en ongecoördineerd, kwam hij er achter dat hij fysiek sterker was en meer uithoudingsvermogen had dan zijn medeklimmers. Edmund studeerde wiskunde en wetenschap aan de Universiteit van Auckland en in 1939 voltooide hij zijn eerste echte klim met het bereiken van de top van Mount Ollivier (in de Zuidelijke Alpen). Samen met zijn broer Rex werd hij imker, een zomerse activiteit die er voor zorgde dat hij in de winter kon klimmen. In de aanloop naar de beklimming van Mount Everest in 1953 heeft Edmund deelgenomen aan een aantal andere expedities. In 1948 bereikte hij de zuidelijke bergkam van Aoraki/Mount Cook, de hoogste piek van Nieuw-Zeeland, samen met Harry Ayres, Mick Sullivan en Ruth Adams. In 1951 nam Edmund deel aan een Britse verkenningstocht naar Everest die geleid werd door Eric Shipton. In een team dat wederom geleid werd door Shipton trachtten Edmund en George Lowe de Cho Oyu te bedwingen. Toen bleek dat dit vanaf de Nepal kant niet mogelijk was staken Edmund en Lowe de Nup La naar Tibet over en bereikten ze het oude Camp II, op de noordzijde, waar alle vooroorlogse expedities hadden verbleven.

In 1952 werden Edmund en zijn vriend George Lowe uitgenodigd door het Joint Himalayan Committee om in het jaar daarop met een Brits team Mount Everest te gaan beklimmen. Eric Shipton was de initiële leider van de expeditie maar hij werd vervangen door Hunt. Deze benoemde 2 teams die de top zouden moeten gaan beslechten. Team 1 bestond uit Tom Bourdillon en Charles Evans, team 2 uit Edmund en de Sherpa Tenzing Norgay. Het was voor Edmund en Tenzing van groot belang om te komen tot een werkende vriendschap

Afb.: Edmund Hillary en Tenzing Norgay, circa 1971

De Hunt expeditie bestond uit meer dan 400 mensen waaronder 362 dragers en 20 Sherpa gidsen. De bagage woog ongeveer 10.000 lbs. Lowe superviseerde de voorbereidingen om de Lhotse Face, een grote en steile ijswand, te beklimmen en Edmund bedacht een route door de verraderlijke Khumbu Icefall. Een onmisbaar onderdeel van de uitrusting van Edmund was de Rolex Oyster Explorer die hij om zijn pols droeg. Samen met Edmund bereikte dit horloge de top van Mount Everest zonder een kik te geven.

Het basiskamp werd in maart 1953 opgezet. Langzaam werd verder geklommen naar het laatste kamp op de South Col op een hoogte van 7.890 m. Op 26 mei ondernamen Bourdillon en Evans een poging om de top te bereiken maar zij moesten terugkeren omdat het zuurstofsysteem van Evans faalde. Het duo had uiteindelijk de South Summit bereikt waarbij ze nog maar 91 m onder de top zaten. Vervolgens was het de beurt aan Edmund en Tenzing om een poging te wagen om de top te bereiken.

Heftige sneeuw en wind zorgden ervoor dat het duo twee dagen lang vastzaten op de South Col. Op 28 mei gingen ze op pad met als ondersteunend trio Lowe, Alfred Gregory en Ang Nyima. Op dezelfde dag zetten Edmund en Tenzing hun tent op op een hoogte van 8.500 m terwijl het ondersteunende team weer afdaalde. De volgende ochtend kwam Edmund erachter dat zijn laarzen die buiten de tent stonden volledig bevroren waren. Hij was 2 uur bezig voordat ze ontdooid waren maar toen konden hij en Tenzing dan beginnen aan het laatste stuk tot de top. Op hun rug droegen ze rugzakken met een gewicht van 14 kg. De cruciale fase van de beklimming was het bedwingen van een rotswand van 12 m (later de Hillary Step genoemd). Ingeklemd tussen de rotswand en het omliggende ijs wist Edmund zich door deze scheur omhoog te werken en Tenzing volgde hem. Vandaar was het relatief eenvoudig om de top te bereiken. In zijn latere verhaal ‘The Dream Comes True’ beweert Tenzing dat Edmund de eerste was die de top bereikte maar volgens Edmund deden ze dit samen. Ze bereikten de top van Mount Everest, het hoogste punt op aarde (8.848 m), om 11.30 a.m. Zoals Hillary zei: ‘A few more whacks of the ice axe in the firm snow, and we stood on top’. Ze verbleven maar ongeveer een kwartier op de top. Edmund nam daar de beroemde foto van Tenzing met zijn ijshouweel maar omdat Tenzing nooit fotografeerde zijn er geen foto’s van Edmund op de top.

Echter in de autobiografie ‘Man of Everest’ van Tenzing zegt hij dat hij aanbood om foto’s te maken van Edmund maar dat deze dit niet wilde (‘I motioned to Hillary that I would now take his picture. But for some reason he shook his head; he did not want it’). Tenzing liet chocolaatjes achter in de sneeuw als een soort offer en Edmund plaatste een kruis dat hij gekregen had van John Hunt. Aanvullende foto’s werden gemaakt om onomwonden te bewijzen dat zij daadwerkelijk de top van Mount Everest bereikt hadden.
De weg terug naar beneden was nog even lastig omdat de sneeuw hun sporen bedekt had en het derhalve lastig was om hun eerdere voetstappen te zien. De eerste persoon die Edmund en Tenzing feliciteerde was Lowe die met hete soep naar boven was geklommen om hen te verwelkomen.

‘Well, George, we knocked the bastard off’ – Edmund Hillary, first words to lifelong friend George Lowe on returning from Everest’s summit

Het nieuws van de succesvolle expeditie bereikte Engeland op de dag van de kroning van Queen Elizabeth II en pers sprak van een gift voor de kroning. Als dank hiervoor kregen 37 mensen van het team de Queen Elizabeth II kroningsmedaille met MOUNT EVEREST EXPEDITION gegraveerd op de rand. Edmund en Hunt werden geridderd door de jonge vorstin en ook Tenzing werd onderscheiden door het Britse Rijk.

Hieronder volgen nog enkele advertenties die verband houden met de Oyster Explorer van Edmund:

Afb.: De Rolex Oyster Explorer ref 6084 die Edmund kreeg na het bereiken van de top van Mount Everest

Jaap Bakker