Rolexencyclopedie

Toen Manfred von Richthofen, bijgenaamd de ‘Rode Baron’, op 21 april 1918 in de buurt van Amiens werd neergeschoten en overleed, had hij officieel 80 overwinningen in luchtgevechten.

In dit portret draagt de Rode Baron de ‘Pour le Merite’, de ‘Blue Max’, de hoogste Pruisische militaire onderscheiding

Hoewel de Rode Baron zijn overwinningen in verschillende vliegtuigen heeft behaald is het de Fokker Dr.I die het meest geassocieerd wordt met deze luchtheld.

Zenith is al lange tijd betrokken bij de luchtvaart en aan het begin van de 20e maakten zij zogenaamde ‘montres d’aeronef’ oftewel ‘onboard watches’. Onderstaande afbeelding is een voorbeeld hiervan uit 1938.

Op de Baselworld 2013 introduceerde Zenith de Zenith Pilot Montre d’Aeronef Type 20 GMT Red Baron, in een gelimiteerde oplage van 500 exemplaren.

Maar laten we, voordat we ons op de Zenith storten, eens nader gaan bekijken wie Manfred von Richthofen was en wat de rol van Anthony Fokker hierbij is geweest.

Manfred Albrecht Freiherr von Richthofen werd op 2 mei 1892 geboren in Kleinburg als telg van een aristocratische Pruisische familie. Zijn militaire carrière begon in de cavalerie maar al snel werd zijn regiment overbodig en waren er alleen nog taken ver achter het front. Von Richthofen raakte hierdoor al snel teleurgesteld en hij verveelde zich omdat hij actie wilde zien.
Hij stuurde een sollicitatie naar ‘Die Fliegertruppen des Deutschen Kaiserreiches’ (later de ‘Luftstreitkrafte’ genoemd) en in zijn verzoek schreef hij ondermeer: “I have not gone to war in order to collect cheese and eggs, but for another purpose.” Ondanks deze niet echt militaire benadering werd hij tot zijn verbazing aangenomen en startte hij eind mei 1915 bij de luchtmacht.

De Rode Baron in 1916 in een Albatros

Zoals wel vaker met mensen die later geniaal blijken te zijn, startte ook de vliegcarrière van Von Richthofen moeizaam. Hij leek zelfs een beneden gemiddeld piloot te zijn: hij worstelde met de controle over zijn vliegtuig en crashte zelfs tijdens de eerste vlucht die hijzelf maakte.
Maar de volgende quote van Von Richthofen gaf al aan dat hij uit het juiste hout gesneden was:
“I had been told the name of the place to which we were to fly and I was to direct the pilot. At first we flew straight ahead, then the pilot turned to the right, then left. I had lost all sense of direction over our own aerodrome!…I didn’t care a bit where I was, and when the pilot thought it was time to go down, I was disappointed. Already I was counting down the hours to the time we could start again…”
In augustus 1916 selecteerde Oswald Boelcke Von Richthofen als een van de eerste piloten voor een nieuwe gevechtsunit genaamd Jagdstaffel 2 of Jasta 2. De Rode Baron won zijn eerste luchtgevecht met Jasta 2 op 17 september 1916 boven Cambrai in Frankrijk. Hoewel hij met meerdere vliegtuigen gevlogen heeft, waaronder meerdere types van de Albatros en de Halberstadt D.II, is het vliegtuig waarmee de Rode Baron het meest geassocieerd wordt de Fokker Dr.I Dreidecker.

Anthony Fokker in 1912

Anton Herman Gerard ‘Anthony’ Fokker werd op 6 april 1890 geboren in Kediri in voormalig Nederlands-Indië. Zijn vader had een koffieplantage maar toen Anthony vier was verhuisde het gezin naar Haarlem zodat de kinderen, Toos en Anthony, een Nederlandse opvoeding konden krijgen.
Fokker was bepaald geen studiebol, hij maakte zijn middelbare school niet af, maar hij was van jongs af aan geïnteresseerd in techniek en vond het leuk allerlei dingen te maken, modeltreinen, stoommachines en modelvliegtuigen.
Fokker’s eerste serieuze interesse in het vliegen werd gevoed door de showvluchten van Wilbur Wright in de zomer en herfst van 1908 in Frankrijk.
In 1910 stuurde zijn vader de toen 20 jaar oude Anthony naar Duitsland voor een opleiding tot automonteur aan de Bingen Technische School maar Fokker verkaste al snel naar de vliegafdeling. In datzelfde jaar bouwde Fokker zijn eerste vliegtuig ‘de Spin’. In de tweede Spin behaalde hij zijn vliegbrevet en met de derde versie werd hij wereldberoemd in Nederland door op 31 augustus 1911 rond de toren van de Sint-Bavokerk in Haarlem te vliegen.

Anthony Fokker in de eerste versie van ‘de Spin’

In 1912 verhuisde Fokker naar Johannisthal bij Berlijn waar hij zijn eerste bedrijf oprichtte, Fokker Aeroplanbau. Later verhuisde hij naar Schwerin waar de fabriek een nieuwe naam kreeg namelijk Fokker Flugzeugwerke GmbH (later afgekort tot Fokker Werke GmbH).
Na de oorlog verbood het verdrag van Versailles Duitsland om vliegtuigen of vliegtuigmotoren te produceren. Als gevolg hiervan keerde Fokker in 1919 terug in Nederland om een nieuwe vliegtuigfabriek op te richten, de Nederlandse Vliegtuigenfabriek. Dit was de voorloper van de Fokker Aircraft Company. Ondanks de restricties in het verdrag van Versailles slaagde Fokker er in om 220 vliegtuigen, 400 motoren en vele onderdelen Duitsland uit te smokkelen; naar eigen zeggen had hem dit 20.000 gulden aan steekpenningen gekost.
Al snel verschoof de focus van militaire naar civiele vliegtuigen, zoals de zeer succesvolle Fokker F.VII trimotor. Uiteindelijk ging Fokker op 22 januari 1996 failliet en werden een aantal onderdelen overgenomen door Stork.

De Zenith Aeronef Red Baron wordt aangedreven door een manufactuur, non-El Primero (alleen in de chronografen) uurwerk. Het gaat hier om het Elite class kaliber 693 met een tikgetal van 28.800 bph (4Hz) en een gangreserve van 50 uur.

Zenith kaliber 693

De stalen kast van de Red Baron, diameter 48mm, heeft een zwarte DLC (diamond-like carbon) coating en de GMT indicatoren, zowel op de wijzerplaat als op de centrale GMT wijzer, zijn felrood net zoals de fameuze Fokker Dr.I Triplane van de Rode Baron. Op de achterkant van de Zenith Red Baron staat een medaillon met een afbeelding van de Rode Baron’s vliegtuig en de tekst ‘Montre d’Aeronef Type 20-Zenith Flying Instruments’. Het is een gelimiteerde oplage van 500 stuks.

Jaap Bakker

Enige tijd geleden las ik puur toevallig een artikel over Visitor Watch Co., een nieuw Amerikaans ‘microbrand’ merk. De oprichter hiervan, Phil Rodenbeck, is een ingenieur die in de auto en in de gasturbine industrie werkte. In 2013 besloot hij dat hij zijn geld met iets creatiefs wilde gaan verdienen en richtte hij de Visitor Watch Co. op.
Dit interessante achtergrondverhaal en een foto van het horloge stuurde me direct naar de website van Visitor. Er gebeurden toen twee dingen: ten eerste, de site is zeer professioneel en prachtig en ten tweede, de advertenties rond de site openden een hele nieuwe wereld van ‘microbrands’ voor me.
In vergelijking met deze merken valt de Visitor Calligraph Duneshore direct op. De kast is schitterend en zeer origineel omdat hij geïnspireerd is door de duinen. De drijvende kracht achter de Visitor is de Miyota 9015, echter niet gewoon de standaard versie maar onder andere voorzien van een subtiel bewerkte rotor. En het verhaal gaat verder: de Visitor heeft een ‘sandwich’ wijzerplaat met gaatjes voor de minuten en zelfs de datum is voorzien van Luminova. De prijs, 650 US Dollars, tenslotte maakt de Calligraph Duneshore tot een heel bijzonder horloge.

Het volgende artikel is geschreven door Phil Rodenbeck, oprichter en CEO Visitor Watch Co.:

Eerder dit jaar, een nieuw Amerikaans ‘microbrand’, Visitor Watch Co., presenteerde haar eerste horloge, de Calligraph Duneshore. Als je goed thuis bent in het steeds verder groeiende ‘microbrand’ segment, zal je waarschijnlijk een bepaald verwachtingspatroon hebben voor wat er hierna volgt.
Ongetwijfeld moet dit het zoveelste minimalistische, quartz aangedreven product zijn of een goedkope afleiding van een populair Rolex/Panerai/Omega model zonder enige originaliteit van zichzelf, ja toch? Ik zal je je vermoeidheid, er zijn immers zoveel van dit soort horloges op de markt, vergeven maar in dit geval zit je er helemaal naast. Originaliteit is het sleutelwoord van de Duneshore.

Geïnspireerd door de duinen valt de kast van de Duneshore werkelijk nergens mee te vergelijken. Hij lijkt een beetje sculpturaal, organisch, mooi en brutaal gevat in een ontwerp. De afhangende zijden van de kast zijn abrupt geslepen in een ‘cushion’ vorm. Centraal duikt de ronde lunette op die de unieke wijzerplaat en de wijzers omvat. De ‘lugs’ voor de bandaanzet buigen af van de kast en hebben een rond uiteinde dat het verwisselen van de band eenvoudig maakt.

Na het omkeren van het horloge valt direct de gebogen achterkant van de kast op met een flush gemonteerd saffierglas. De machinale bewerking van de achterkant is prachtig met de aanwezige curves en het saffierglas. Zelfs bij horloges die een veelvoud kosten zal je over het algemeen een vlakke oplossing vinden voor de achterkant. Deze vaststelling is illustratief voor de ‘no compromises’ benadering van het Duneshore ontwerp. Bovendien reflecteert deze aanpak de onvoorstelbare ‘value for money’ die je met de Duneshore krijgt. Ik weet niet zeker of er voor 650 US Dollars een meer exquise kast te koop is.

Ook met de wijzerplaat zijn er geen compromissen gesloten wat met een blik op de geperforeerde minuten indexen direct duidelijk wordt. Ja, het klopt, dit is een 2-delige ‘sandwich’ wijzerplaat, een constructie waar alleen de minuten indexen gebruik van maken. Deze hadden gemakkelijk geprint kunnen worden op een enkelvoudige plaat en hadden er dan goed uitgezien. Voor de prijs hiervan zou ik zeker niet geklaagd hebben. Maar de geperforeerde stijl draagt bij aan de totale ‘premium feel’.

Gepolijste en lichtgevende uur indexen zijn aangebracht op de bovenste schijf van de ‘sandwich’ wijzerplaat. Luminova is rijkelijk aanwezig, op de wijzers, uren, minuten, signatuur en datum. De verlichte datum is een opvallend detail en draagt bij aan de unieke positie van de Duneshore ten opzichte van een hele horde ‘microbrands’ die de Miyota 9015s gebruiken. Het is een gebruikelijk uurwerk maar ik weet van niemand anders die zo ver gaat dat hij een ‘custom’ rotor laat maken, gecombineerd met een ‘custom’ zwarte datumschijf met Luminova cijfers. Visitor heeft kosten noch moeite gespaard om haar eerste horloge te voorzien van allerlei subtiele en prachtige details.

De Duneshore wordt geïntroduceerd in drie kleurvarianten – Beach, Blue Slate en Forest Ore – welke alle drie met verschillende banden besteld kunnen worden. Als je er zelf een wil hebben, haast je dan naar Visitor Watch Co. en pre-order via de webstore. Enig geduld is wel nodig want de verwachting is dat de leveringen zullen starten in augustus 2015 maar ik ben ervan overtuigd dat dit unieke horloge het wachten meer dan waard is. Visitor maakt in de eerste oplage slechts 300 Duneshore’s waarvan de meeste al besteld zijn. Het is nog onduidelijk wat de beschikbaarheid zal zijn nadat de eerste serie is uitverkocht. Veel ‘microbrands’ werken eveneens met producties van beperkte oplage en het lijkt er vaak op dat er een jaar of twee zit tussen de producties.
Kortom, de Duneshore is een uitzonderlijk uniek en prachtig stuk horlogetechniek en als je er door gegrepen bent zou ik niet te lang wachten met het plaatsen van je bestelling.

Jaap Bakker

Johannes Calvijn(Jehan Cauvin) werd op 10 juli 1509 geboren als vierde van de zes kinderen van Gerard Cauvin en Jeanne Lefranc. Calvijn was een belangrijke Frans-Zwitserse christelijke theoloog tijdens de Reformatie en is de naamgever van een protestants-christelijke stroming, het calvinisme. Als reformator wordt Calvijn vaak in een adem genoemd met Maarten Luther die zijn 95 stellingen poneerde in 1517, toen Calvijn 8 jaar oud was.

Door een geschil met het kapittel kon Calvijn geen priester, de wens van zijn vader worden, maar ging hij rechten en letteren studeren waarna hij in 1532 doctor in het recht werd in Orleans. In hetzelfde jaar schreef hij als humanist zijn eerste boek, een commentaar op Seneca’s verhandeling ‘De clementia’ (over de zachtmoedigheid of goedertierenheid). Calvijn’s boek was een hulde aan Erasmus van Rotterdam die in 1529 een grote Seneca uitgave had laten verschijnen. Het boek van Calvijn was niet uitgesproken Bijbels.

In 1534 ging Calvijn definitief over tot de reformatie toen hij in de grotten van Saint-Benoit-la-Foret en Crotelles (nabij Poitiers) voor het eerst het avondmaal vierde. Hij vierde dit avondmaal met vluchtelingen.
Calvijn reisde in 1536 naar Genève waar de predikant Guillaume Farel zijn hulp in roep met het hervormen van de kerk. Beide wilden zij dat de Bijbel het leven van de burgers zou gaan beheersen maar dit stuitte op groot verzet van de libertijns gezinde bevolking. Uiteindelijk weigerde ook het bestuur van Genève in te gaan op hun eisen en na een geschil rond het avondmaal tijdens de paasdienst werd Calvijn verbannen uit de stad.

Echter, in 1540 zaten er een aantal Calvijn aanhangers in de gemeenteraad van Genève en na het onderhandelen over de voorwaarden keerde Calvijn in 1541 terug in Genève waar hij opnieuw predikant werd. Samen met zijn collega Pierre Viret startte Calvijn direct na zijn terugkomst met het opstellen van een nieuwe kerkorde. Complicerende factor hierbij was dat Genève overspoeld werd met Franse vluchtelingen wat veel onrust veroorzaakte bij de autochtone bevolking. In 1559 stichtte Calvijn in de stad een academie, de huidige Universiteit van Genève.

Calvijn was een verklaard aanhanger van de vijf sola’s van de reformatie. In de wijze waarop God met de mensen omging was hij overtuigd van de predestinatie of uitverkiezing. Daarmee werd uitgesloten dat zogenoemde ‘goede werken’ bij zouden kunnen dragen tot verzoening met God, de goddelijke rechtvaardiging lag reeds van te voren vast. Wel bleef ieder mens tijdens zijn leven verantwoordelijk voor zijn daden.
Op 27 mei 1564 overleed Calvijn in Genève.

Calvijn staat bekend als iemand die zeer streng in de leer was en niet iemand die daar ook maar een duimbreed op toe zou geven. Toch zijn er wel voorbeelden waaruit blijkt dat hij toleranter kon zijn dan de reputatie die hij heeft.
Er is een aantal jaren geleden een brief geveild waarin het ging over iemand die zelfmoord had gepleegd en Calvijn reageerde daar zeer beminnelijk op. Een ander voorbeeld is het verhaal van Michael Servet. Deze had in 1553 anoniem het boek ‘Restitutio Christianismi’ gepubliceerd met kritiek op Calvijn en diens Insitutie. Calvijn had reeds aangekondigd hem om te laten brengen als hij de kans kreeg en toen Servet tijdens een kerkdienst (geleid door Calvijn!) werd herkend, werd hij direct in de boeien geslagen. Volgens de rechtbank was hij een ketter en werd veroordeeld tot de brandstapel. Ondanks zijn eerdere emoties heeft Calvijn vervolgens zijn uiterste best gedaan de straf om te zetten naar onthoofding, wat minder gruwelijk is (op 27 oktober 1553 werd Servet toch op de brandstapel om het leven gebracht). In de aanloop naar de executie is Calvijn nog een aantal malen bij Servet op bezoek geweest in de gevangenis.
Zo is er toch een genuanceerd beeld van Calvijn ontstaan.

Een van de gevolgen van het calvinisme was dat uiterlijke frivoliteiten verboden werden. Voor juweliers en goudsmeden zat er maar een ding op: horlogemaker worden. Horloges waren wel toegestaan omdat deze een duidelijke functie hadden. Er waren nogal wat mensen die in de zomer het land bewerkten en gedurende de winter horloges of onderdelen hiervoor maakten.
Calvijn’s strengheid en de geboorte van de Zwitserse horloge industrie

In 2009 was het Calvijnjaar en horlogefabrikant Andersen heeft toen een Johannes Calvijn horloge uitgebracht.

Grappig detail is nog dat Andersen ook verscheidene horloges heeft gemaakt onder de naam ‘Eros’ en het is zeer de vraag of Calvijn de afbeeldingen op deze wijzerplaten had kunnen waarderen.

Jaap Bakker

Op 1 juni 2014 maakten Jean-Claude Biver, directeur van de LVMH Group Watch Division, en Tom Bennett, CEO van Bravado (Universal Music Group’s global music merchandising division) tegelijk met het optreden van de Rolling Stones in het Letziground stadion in Zurich bekend dat de rockband en Zenith een samenwerkingsverband zijn aangegaan. De special-edition El Primero Chronomaster 1969 wordt in een serie van 250 stuks gemaakt als eerbetoon aan de “14 On Fire” wereldtournee van de Stones.

Vlnr: Ronnie Wood, Mick Jagger, Jean-Claude Biver, Keith Richards, Biver’s zoon, Charlie Watts

Het horloge waar het om gaat is een speciale Zenith Rolling Stones El Primero Chronomaster 1969 met het automatische El Primero Caliber 4061.
Historisch heel interessant is dat er in 1969 een grote strijd gaande was tussen de volgende horlogemerken om als eerste een automatische chronograaf op de markt te brengen:Dubois Depraz/Heuer-Leonidas/Breitling, Zenith en Seiko
Zenith heeft altijd volgehouden dat zij de eerste waren omdat ze op 10 januari 1969 een, weliswaar kleine, persconferentie hebben gehouden en hun uurwerk ook ‘El Primero’, ‘de eerste’ hebben genoemd. Algemeen wordt echter aangenomen dat het consortium van Heuer en Breitling met persconferenties over hun Kaliber 11 op 3 maart 1969 en de daaropvolgende tentoonstelling op de Basel Fair in april de eerste waren.

Het logo van de Stones, dat officieel ‘Tongue and Lip Design’ heet, is een van de bekendste logo’s ter wereld en is in 1970 ontworpen door John Pasche.

John Pasche

Voor de speciale versie van de Zenith El Primero Chronomaster 1969 voor de Rolling Stones, zijn er talloze horloges uitgebracht met het ´Tongue and Lip Design´ logo
op de wijzerplaat.
Twee hiervan springen er uit:

Seiko Galante Rolling Stones uit 2012, gemaakt voor het 50 jarig bestaan van de band

Rolex Oysterdate Rolling Stones ref 6694 uit de 70er jaren
Rolex Oysterdate Rolling Stones (Fr)

Iets wat maar weinig mensen weten is dat´Mick Jagger is a Heuer guy!´. Door de jaren heen heeft hij ettelijke Autavia´s en Carrera´s versleten.
Ronnie Wood heeft een wel heel speciale band met Rolex. Zijn drugsgebruik was jarenlang zo heftig dat hij al zijn geld spendeerde aan verdovende middelen. Op een gegeven moment was het zo erg dat zijn echtgenote en hij het schoolgeld van de kinderen niet meer konden betalen en dat hij moest gaan bedelen bij de overige bandleden. Zijn vrouw zegt hierover het volgende:
“Ronnie had no concept of money. Bill Wyman recently told me about the time Ronnie went to the guys in the band to ask for a loan, as we couldn’t pay the children’s school fees. After pocketing the cash he went straight out and bought himself a Rolex.”

Twee interessante artikelen over de Zenith die is uitgebracht ter ere van de Rolling Stones:
ForbesLife
Worldtempus

Voor de muziek liefhebber tenslotte het volledige album ‘Sticky Fingers’ van de Rolling Stones:
Sticky Fingers

Jaap Bakker

Breguet maakt adembenemend mooie horloges. Het merk heeft in de afwerking van kast, wijzerplaat en uurwerk een zelden geziene hoge standaard en een prachtige combinatie van oude technieken (het zogenaamde guillocheren) en creativiteit. Enkele voorbeelden hiervan:

Een van de speerpunten van Breguet, zo heeft CEO Marc Hayek aangegeven, is het verder vergroten van de precisie van de mechanische tijdwaarneming.

De Classique Chronométrie Reference 7727 heeft drie kenmerken die ontworpen zijn om dit te bewerkstelligen:

1. Het balanswiel heeft een tikgetal van 72.000 bph oftewel 10 Hz. Breguet heeft dit uurwerk in 2010 geïntroduceerd in de Type XXII chronograaf.
In zijn algemeenheid is het zo dat een hoger tikgetal minder beïnvloed wordt door invloeden van buitenaf (schokken, bewegingen van de pols) maar dat de gangreserve lager is. De 7727 heeft twee veertonnen om dit te ondervangen en de gangreserve bedraagt een nette 60 uur.
2. De balansveer, anker en ankerwiel zijn lichtgewicht en non-magnetisch door ze van silicone te fabriceren. De speciaal voor de 7727 ontworpen balansveer levert volgens Breguet “unequalled isochronism”.
3. De as van het balanswiel bevindt zich tussen twee endstones die voorzien zijn van krachtige micro-magneten. Op deze wijze is de frictie tussen beide gereduceerd tot nul.
Deze constructiewijze levert indrukwekkende resultaten op. Waar de amplitude van het balanswiel tussen de horizontale en verticale positie bij de meeste uurwerken >40 graden varieert, is dit bij de 7727 slechts ongeveer 3 graden. Het ultieme doel is om de gangafwijkingen in de zes posities te beperken tot -1/+1 maar -1/+2 zou ook aanvaardbaar zijn.
Over het feit dat de balanswielas in feite ‘floating free’ is tussen de twee endstones zegt Breguet het volgende:

“As one of the magnets is stronger than the other, one end of the balance shaft is kept in permanent contact with its ruby endstone. Magnetic induction generates a magnetic flux through the balance shaft, developing a force that acts with the gyroscopic inertia affecting the balance shaft. If a blow shifts the pivot out of position, the magnetic attraction pulling it back increases with the extent of the pivot’s lateral displacement. The shaft thus returns automatically to its position, restoring the maximum magnetic flux.”

De volgende link geeft een uitgebreide toelichting op het kloppende hart van de 7727: Technische toelichting kaliber 574DR

Breguet zelf heeft een fantastische beschrijving van de 7727 op de site staan:Chronométrie-10Hz

De wijzerplaat is van 18k goud en met behulp van de guilloche machine zijn er zes verschillende patronen op de wijzerplaat aangebracht. De puntjes die de uren aangeven zijn licht verhoogd en er zit diepte in de hele wijzerplaat. De uren en minuten wijzers zijn in ‘pomme’ stijl en geblauwd. Geen van de zes wijzers op de wijzerplaat zijn hetzelfde en wat het meest opvalt is een klein wijzertje op de ‘1’ positie. Dit wijzertje van silicone maakt een omwenteling iedere 10e van een seconde. Op de ‘2’ zit de driehoekige ‘para-chute’, een uitvinding van Abraham Louis Breguet om schokken tegen het uurwerk op te vangen.
Aan de achterkant van het horloge, met zicht op het briljante uurwerk, valt de enorme snelheid waarmee het balanswiel met de twee balansveren (werken in tegengestelde richting) in beweging is het meest op.

Het is fantastisch dat Breguet, een merk dat er bij de eerste, oppervlakkige kennismaking traditioneel en haast terughoudend uitziet, met technologische doorbraken zoals beschreven in dit artikel op de markt komt. Het merk blijft de naam van een van de grootste horlogemakers ooit meer dan eer aan doen.

Jaap Bakker

Na tweeënhalve maand geleden een artikel over de Swatch Sistem51 geschreven te hebben (lees: Swatch Sistem51: mechanische vernieuwing), heb ik hem nu eindelijk om mijn pols!
Swatch biedt de volgende Sistem51 modellen aan:

Sistem Black

Sistem Red

Sistem Blue

Sistem White

De S51 zit meteen goed, met een comfortabele silicone band en na een korte gewenningsperiode aan het ontwerp van de wijzerplaat ben ik helemaal verkocht. De verwijzing van dit ontwerp naar Copernicus draagt hier mede aan bij.
Een studie van de doorzichtige achterzijde maakt je er direct weer bewust van wat een technisch hoogstandje dit uurwerk is en dat voor deze prijs (gemiddeld ongeveer 130 euro). Volledig door machines in elkaar gezet en afgesteld, een gangafwijking van -7/+7 sec. per dag (voor chronometers is dit -4/+6) en als metaal is de legering ARCAP gebruikt dat normaliter in veel duurdere horloges zit. De S51 is onderhoudsvrij wat overigens ook moet want de kast is hermetisch afgesloten.

Hieronder volgt een bonte verzameling foto’s van de S51 in verschillende settings met tevens een stukje kunstgeschiedenis.

Charles W. Bartlett, Waiting the Tide (ets/waterverf)

‘Self Portrait’, 1933

Charles W. Bartlett werd in 1860 geboren in Bridport, Dorset, UK en is in 1940 overleden op Hawaii.
Bartlett studeerde metallurgie en heeft enkele jaren op dat gebied gewerkt. Op zijn 23e meldde hij zich aan bij de Royal Academy in Londen waar hij onderwezen werd in schilderen en etsen. Na drie jaar Londen studeerde hij nog enige tijd bij de privé school Academie Julian in Parijs.
Terug in Engeland in 1889 trouwde hij met Emily Tate maar zij en hun zoon kwamen om bij de geboorte. Bartlett ging vervolgens rondreizen in Europa waar hij enkele productieve jaren heeft gehad in Nederland, Bretagne en Venetië samen met vriend en mede-artiest Frank Brangwyn (1867-1956). Men gaat er vanuit dat Brangwyn Bartlett op het spoor van de Japanse prenten heeft gezet. Bartlett heeft een aantal van zijn belangrijkste werken gemaakt op het Europese continent, in het bijzonder de studies van boeren met een rijkelijk kleur gebruik.
Bartlett maakte meerdere reizen naar Bretagne en Nederland met de Hollandse schilder Nico Wilhelm Jungmann. Jungmann zette Bartlett op het spoor van een reeks schilderijen van boeren waarbij de nadruk lag op het simpele lijnenspel.

‘Gatekeeper’

‘Holsteins, Edam’ (‘Feeding the cows’), 1912

‘Mother and Child, Volendam’

‘Reading Aloud’, 1892

‘Scythe Menders, Holland’, 1912

In 1913, met de financiële ondersteuning van zijn echtgenote’s gegoede familie, reisden de Bartletts naar Brits-India, Ceylon, Indonesië, China en Japan. In Japan in 1915 ontmoette Bartlett de houtblok prent uitgever Watanabe Shozaburo (1885-1962) die van grote invloed was op de Japanse kunst in het begin van de 20e eeuw (shin-hanga). In 1916 publiceerde Watanabe 21 houtblok prenten van Bartlett’s ontwerpen, waaronder 6 prenten van Japanse landschappen.
In 1917 verlieten Bartlett en zijn vrouw Japan om naar Engeland terug te keren maar een tussenstop op Hawaii bleek permanent te zijn en op 16 april 1940 overleed Charles Bartlett op Hawaii.

‘Prayers at Sunset, Udaipur, India’, 1919

‘Catch a Wave’

‘Hana Maui Coast’, 1920

‘Amritsar’, 1916

‘Uitzicht vanaf de Boompjes’, 2012. Kunstenaar:Egbert Bakker

Co Westerik in 1955 naast zijn werk ‘Touwtjespringers’

Co Westerik heeft een serie schilderijen gemaakt met de titel ‘Afdaling op klaarlichte dag’ en de dichter Rutger Kopland heeft bij ieder werk een gedicht geschreven. Onderstaand schilderij en gedicht zijn ‘Afdaling op klaarlichte dag 2’.

Je ziet hoe het gebeurt
het is klaarlichte dag – en het gebeurt
voor je ogen zie je hoe de lichamen
van een man en een vrouw
samen levend afdalen in de aarde.

Het is heel licht, het is van dat hevige
lente-licht waarin je weer even ziet: ja dit
dit was het landschap
hemel en aarde knotwilg gras.

Lichamen, denk ik, als je mijn de lichamen zijn
van haar en mij
waar heb jullie ons gevonden
waar breng jullie ons heen
waar laten jullie ond gaan

en hoe moet het zijn zonder jullie,
hoe lang, hoe diep, hoe alleen.

Jaap Bakker

Girard-Perregaux Constant Escapement

IBM TrueNorth Neurosynaptic System

In dit artikel zal het gaan over twee totaal verschillende voorwerpen maar die allebei (mede) ontworpen zijn met het oog op energie.
De een is een horloge waarbij er gezorgd is voor een constante aanvoer van energie voor het balanswiel en de ander is een computerchip waarbij het energieverbruik zo laag mogelijk is gehouden.

Laten we eerst eens naar het horloge, de Girard-Perregaux Constant Escapement, gaan kijken.
Een standaard Swiss lever escapement werkt prima als de hoofdveer helemaal is opgewonden. Echter naarmate deze veer verder en verder afwindt neemt het koppel dat ze levert aan het balanswiel af en zal de amplitude van de balans afnemen waardoor de nauwkeurigheid daalt.
Het hierboven beschreven probleem is al zo oud als het horloge maken zelf. In de 15e eeuw werd er al een systeem genaamd ‘fusee and stackfreed’ gebruikt, waarschijnlijk een Duitse vinding. In 1798 werd er door Abraham Louis Breguet een patent aangevraagd voor een constant force escapement en de Engelse horlogemaker Charles Haley werd in 1796 een patent toegewezen.

H4 Marine Chronometer, John Harrison

Een andere constant force constructie wordt ‘remontoire d’egalite’ genoemd en deze werkt als volgt:
Op de as van een van de wielen van de tandwiel trein is een spiraalvormige veer geplaatst die periodiek wordt opgewonden door de hoofdveer. De eerste veer-aangedreven remontoire d’egalite werd ontwikkeld door John Harrison en hij gebruikte deze in zijn H4 Marine Chronometer in 1761; deze wordt iedere 7 1/2 minuut heropgewonden door de hoofdveer.
Het cruciale verschil tussen deze twee vormen van constant force is dat de een zijn energie rechtstreeks levert aan de balans terwijl de ander onderdeel is van de trein der tandwielen.

Hoewel het constant force escapement in theorie superieur is aan de bekende constructies voor het maken van een uurwerk heeft het na bovengenoemde experimenten nooit verder doorgezet. Het was te ingewikkeld en complex om toe te passen in een serie van horloges en leek voorbestemd om een, weliswaar fascinerende, voetnoot te worden in de geschiedenis van horloges.
Totdat, op een dag in 1996, een horlogemaker van Rolex een idee had. Zijn naam was Nicolas Dehon en het idee ontstond terwijl hij in de trein met zijn kaartje zat te spelen. Hij duwde het kaartje, vastgehouden tussen duim en wijsvinger, heen en weer en bedacht dat er op deze manier een voorspelbare puls van energie ontstond. Als het stukje karton tussen zijn vingers getransformeerd kon worden naar een bron van energie voor de balans in een uurwerk dan zou dit wel eens de oplossing kunnen zijn voor het constant force vraagstuk.
Dehon en Rolex slaagden er in een prototype te bouwen, er werd zelfs in 1999 een patent gelegd op hun constant force escapement, maar het ontwerp was zijn tijd vooruit. De materialen die nodig waren om een betrouwbare en effectieve versie te bouwen waren domweg nog niet voorhanden.

Constant Escapement en detail van de blade spring

In 2008 was Dehon bij Girard-Perregaux komen aankloppen met zijn idee voor de constant force escapement en Stephane Oes, R&D ingenieur bij G-P, omarmde het met groot enthousiasme. De sleutel voor het uiteindelijke succes was het gebruik van silicone, een hard en metaalmoeheid resistent materiaal, dat steeds meer gebruikt werd door horloge fabrikanten (m.n. voor de balansveren). Het prototype uit 1999 bevatte een legering van twee metalen wat de doodsteek betekende voor het project.
Zoals op bovenstaande foto te zien is gebruikt de 2008 G-P versie een frame uit een stuk, een ‘lever’ en een blade spring gemaakt van silicone door middel van fotolithografie.

Bij de slingerbeweging van de balans komt het in aanraking met een kleine vork die is vastgemaakt aan de impuls hefboom. Bij deze beweging zorgt het er voor dat de blade spring van de ene S-vorm omklapt in de andere. Op deze wijze wordt er energie afgegeven aan de balans. Zodra de balans vrij is van de impuls hefboom zal een van de gebogen zijden van een van de escape wheels contact maken met een jewel op de impuls hefboom en de bocht begint S-bocht terug te duwen naar zijn eerdere vorm; maar voor hij daadwerkelijk kan terugklappen komt de hefboom tot stilstand doordat een van zijn locking jewels contact maakt met een van de tanden van het escape wheel. De blade spring staat nu op scherp en is klaar om om te klappen in zijn tegenovergestelde configuratie doordat de impuls jewel de hefboom activeert.

Escape wheel, showing the sliding inclines for re-arming the blade spring, ending in locking teeth

Waar in een gewoon horloge het escape wheel de energie direct doorgeeft aan de balans via de hefboom, is het doel van de twee escape wheels in de Constant Escapement om de S-vormige blade spring in een configuratie te krijgen waarbij de balans de minste energie nodig heeft om hem vrij te zetten terwijl er tegelijkertijd voldoende energie moet worden afgegeven om de balans in de juiste gang te houden. Zo wordt de blade spring bewogen van een stabiele vorm naar een semi-stabiele vorm die energie nodig heeft van de tandwiel trein en wordt de blade spring op ‘scherp’ gezet. Beide escape wheels, roterend in tegengestelde richting, worden aangedreven door het vijfde wiel van de trein. De escape wheels en hefboom zijn van puur nikkel en de vork van de impuls hefboom is van silicone. Opvallend is nog dat de impuls in twee richtingen wordt gegeven, dit in tegenstelling tot eerdere ontwerpen van andere horlogemakers- bijvoorbeeld Breguet-die allemaal een richting hanteerden.

De Girard-Perregaux Constant Escapement huist in een prachtige witgouden kast van 48 x 14mm waarbij het blauwgekleurde frame van het escapement en de escape wheels in het onderste gedeelte van de open wijzerplaat de show stelen. Het bovenste deel bevat een ingetogen uren en minuten teller en er is een centrale secondewijzer met een rood uiteinde.
De gangreserve bedraagt 7 dagen en is af te lezen op een horizontale wijzer. G-P heeft bewust gekozen voor deze uitzonderlijk lange gangreserve en eveneens voor het feit dat het uurwerk met de hand wordt opgewonden om te laten zien dat de power curve gedurende de hele periode vlak blijft. Met een verwijzing van het roemrijke verleden van G-P hebben de bruggen in de Constant Escapement dezelfde dubbele pijlvorm als deze in de Three Golden Bridges tourbillon.

De eerste metingen van het Constant Escapement uurwerk geven aan dat er een indrukwekkende dagelijkse variabiliteit is van 2 seconden gedurende de gangreserve van het horloge met consistente amplitudes van de balans die zweven tussen 200-225 graden.
Voor Baselworld 2014 had Girard-Perregaux, volgens haar CEO Michele Sofisti, 10 exemplaren van dit horloge gemaakt met een vraagprijs van $100.000.

De constructie van een werkelijke constant force escapement dat betrouwbaar loopt, robuust genoeg is voor een draagbaar uurwerk en in series geproduceerd kan worden, is een prestatie die horlogemakers eeuwen lang zonder succes hebben nagestreefd. Er kan dan ook zonder meer gezegd worden dat Girard-Perregaux, door de briljante inval van Nicolas Dehon met het treinkaartje uiteindelijk te vertalen naar de Constant Escapement, geschiedenis heeft geschreven in de horlogewereld. De toch al omstreden functie van de tourbillon wordt door de vinding van G-P nog verder naar de achtergrond verdreven.

Grafiek geeft de verhouding weer tussen de Clock Frequency (neuron firing speed) in Hz en de Power Density in W/cm2

De afgelopen 6 jaar is IBM bezig geweest met de ontwikkeling van een hersen-geïnspireerde processor (neuromorphic engineering). Recentelijk heeft IBM de TrueNorth geïntroduceerd, een processor met 1 miljoen brain-inspired neurons. De chip gebruikt maar 70 milliwatt en kan 46 miljard synaptische acties per seconde per watt uitvoeren. Dit zijn getallen die vele malen lager liggen dan deze van conventionele, von Neumann computers en in de buurt komen van het energieverbruik van de hersenen.
Het brein heeft een Clock Frequency die ligt in tientallen Hz en een Power Density van ± 20 watt (total power consumption). Een moderne silicone chip heeft duizenden of miljoenen keer meer energie nodig als de hersenen voor dezelfde taak. Dit alles is goed te zien in bovenstaande grafiek.
Een experiment met een bestaande supercomputer waarbij de 100 triljoen synapsen uit het menselijk brein werden gesimuleerd leidde tot een resultaat waarbij de computer 1500 keer langzamer was dan real-time; een hypothetische computer die de simulatie in real-time zou kunnen draaien, zou 12 GW nodig hebben terwijl het brein slechts 20 W verbruikt.
Echter TrueNorth is niet enkel vanwege zijn lage energieverbruik ontwikkeld. Minstens zo belangrijk zijn de brain-inspired eigenschappen op het gebied van het uitvoeren van taken en het kunnen aanleren van allerlei zaken.

Dharmendra Modha, IBM Fellow en projectleider TrueNorth

Laten we bij het begin beginnen. De hedendaagse computers kunnen teruggevoerd worden op de mechanische calculator die Blaise Pascal uitvond in 1642. Het moderne tijdperk van de computers begon met introductie van de ENIAC (Electronic Numerical Integrator and Computer) op 15 februari 1946. De ontwikkeling van de transistor in 1948 maakte de creatie mogelijk van geïntegreerde circuits in 1958 en dit leidde tot de eerste microprocessor in 1971. Sinds die tijd is de Clock Frequency van de microprocessors met een factor 1000 toegenomen.
Zonder afbreuk te willen doen aan deze opvallende evolutie, is het zo dat deze zich ontwikkeld heeft in een richting die diametraal tegenovergesteld is aan deze van het computer paradigma van het brein. De consequentie hiervan is dat moderne microprocessors 8 orders van grootte sneller (in termen van Clock Frequency) en 4 orders van grootte heter (in termen van energie per eenheid corticaal gebied) dan de hersenen.

Wat verklaart deze discrepantie tussen het brein en de computer?
Hierbij zijn er twee factoren: technologie en architectuur. In tegenstelling tot de huidige anorganische silicone technologie gebruikt het brein biofysische, biochemische en organische bouwstenen. Nieuwe nanotechnologieën trachten dit probleem te ondervangen.
Bij de ontwikkeling van TrueNorth heeft IBM gekozen voor de tweede invalshoek, de architectuur. Het doel hierbij was om het product van energie, oppervlakte en vertraging te minimaliseren.
TrueNorth heeft een non-von Neumann architectuur wat betekent dat hij een parallelle, gedistribueerde, modulaire, schaalbare, fout-tolerante en flexibele architectuur heeft die berekeningen, communicatie en geheugen integreert en die geen clock heeft.

Het lineaire karakter van de huidige von Neumann computers is ideaal voor het kraken van zeer complexe wiskundige vergelijkingen, dit kunnen zij veel sneller dan het brein. Voorbeelden hiervan zijn het simuleren van weerpatronen of het berekenen van alle gravitatie vectoren bij de landing van een voertuig op Mars.
Wat zij echter totaal niet kunnen en het brein wel is bijvoorbeeld het herkennen van een stem in een menigte of het kiezen van een wijn bij het diner. Hier komt hersenvormig parallellisme om de hoek kijken en TrueNorth heeft deze eigenschap, reeds langer bekend, tot ongekende hoogte verheven. De processor simuleert een brein met 1 miljoen neuronen en 256 miljoen synapsen, ongeveer de ‘kraak kracht’ van een bij of een kakkerlak, aangedreven door een on-chip netwerk van 4096 neurosynaptische kernen. In totaal is dit een 5,4 miljard transistor processor, de grootste chip die IBM tot nu toe heeft gefabriceerd, maar een die slechts 70 milliwatt energie verbruikt gedurende realtime processen; vier orders van grootte minder dan de conventionele chips van vandaag. De chip kan 46 miljard synaptische operaties uitvoeren per seconde, per watt.

Over de mogelijke toepassingen van TrueNorth zegt IBM Fellow Modha het volgende:
“The architecture can solve a wide class of problems from vision, audition, and multi-sensory fusion, and has the potential to revolutionize the computer industry by integrating brain-like capability into devices where computation is constrained by power and speed.”

Linker hersenhelft is vergelijkbaar met von Neumann computers en de rechter helft met True North

Werking TrueNorth op axonaal niveau

Concluderend kan gezegd worden dat Girard-Perregaux en IBM beide geschiedenis geschreven hebben met hun respectievelijke vindingen. De eerste op horlogegebied met de Constant Escapement en de tweede op het gebied van de computers met de TrueNorth.
Ik hoop van ganser harte dat er nog vele briljante geesten zullen opstaan om ons deelgenoot te maken van vindingen die voorheen onmogelijk leken. Laat dat brein maar kraken!

Jaap Bakker

Wanneer een horlogefabrikant een nieuw model introduceert staat hij voor de keuze wat hij onder nieuw verstaat. In dit artikel worden een drietal mogelijkheden besproken.

1. Het uitbrengen van een ‘Vintage’ model

De fabrikant kiest ervoor een iconisch model uit het verleden opnieuw uit te brengen, vanzelfsprekend gemaakt met de nieuwste technieken en materialen.
Een mooi voorbeeld hiervan is de Audemars Piguet Royal Oak ‘Jumbo’ (ref 15202).

Het originele model werd in 1972 op de markt gebracht, toen als ref 5402.

Ref 5402 en 15202 naast elkaar

Toen de eerste Royal Oak (ref 5402ST) in 1972 op de markt kwam was het erop of eronder voor Audemars Piguet. Met de door Gerald Genta ontworpen Royal Oak nam AP een grote gok. Het van staal gemaakte horloge kostte in die tijd meer dan de 18k gouden horloges die de fabriek maakte. De prijs was in die tijd 3200 Zwitserse Francs daar waar een Rolex Submariner 280 Zwitserse Francs kostte. Daarnaast was er het gewaagde ontwerp met de octogonale lunette (geïnspireerd op het patrijsport van een schip) met 8 zichtbare schroeven dat ook niet direct in ieders smaak viel.
Het uurwerk was een ultradunne automaat die in samenwerking met Jaeger-LeCoultre was ontwikkeld. JLC noemde het de 920 en AP de 2121. Later heeft Patek Philippe dit uurwerk ook gebruikt in haar ook door Genta ontworpen stalen sporthorloge de Nautilus.

Kaliber 2121

Een advertentie voor de Royal Oak uit 1975

AP produceerde in 1972 slechts 5000 horloges en de eerste serie Royal Oak’s bestond uit 1000 exemplaren. Het kostte AP 12 maanden om deze A-serie Royal Oak’s te verkopen aan juweliers dus het bedrijf balanceerde op de rand van de afgrond. Maar het concept begon aan te slaan en AP fabriceerde een 2e reeks van 1000 Royal Oak’s met het ‘A’ serienummer. In de volgende jaren volgden de ‘B’ en de ‘C’ series.
Wat de ‘A’ series betreft bestaat er een hardnekkig misverstand dat er ook een ‘Pre A-Series’ Royal Oak ref 5402ST in staal zou bestaan. Dit is niet het geval maar de verwarring is ontstaan doordat de serienummers van de versie in staal/goud geen letters bevatten.

Een handgeschreven notitie van Gerald Genta (collectie Audemars Piguet Museum, Le Brassus, Zwitserland)

De snelste manier om een originele ‘A’ serie Royal Oak te herkennen is door naar twee dingen op de wijzerplaat te kijken.
Ten eerste staat het logo ‘AP’ op de 6 uur positie en ten tweede staat onder deze positie ‘Swiss’. Indien er ‘Swiss Made’ staat is de kans groot dat de wijzerplaat vervangen is. Op de ‘Swiss Made’ wijzerplaten zijn de lichtgevende uurmarkeringen breder en korter dan op de ‘Swiss’ versies. De oorsprong van deze wijzerplaten ligt waarschijnlijk bij een Amerikaanse AP distributeur die ze in de 70er jaren bij AP besteld had zodat de horloges niet naar de fabriek gestuurd hoefden te worden in geval van revisie/onderhoud.
Bij een vroege ‘B’ serie kan het logo nog op 6 uur staan maar als dit het geval is bij een late ‘B’ of ‘C’ serie is het ook weer aannemelijk dat de wijzerplaat bij een servicebeurt vervangen is. Sindsdien staat het logo op de 12 uur positie.

Bij de 2014 Royal Oak ‘Jumbo'(ref 15202) staat het logo weer op de 6 uur positie maar onder deze positie staat ‘Swiss Made’. Opvallend is ook dat het kaliber 2121 wederom de drijvende kracht achter dit prachtige horloge is.

Een ander horlogemerk dat een prachtige Vintage versie heeft uitgebracht is Omega. De Seamaster 300 Master Co-Axial is de moderne versie van de Seamaster die in 1957 geïntroduceerd werd.

Een Sedna gouden en een stalen versie van de 2014 Seamaster 300 Master Co-Axial

De 1957 Seamaster 300 wordt beschouwd als de moeder aller duikhorloges van Omega en leek erg op de Speedmaster uit die tijd (CK2913) maar had een totaal ander doel. Tot 1962 hadden beide horloges de typerende ‘Broad Arrow’ gevormde wijzers, vanaf 1962 kreeg de Seamaster een ander referentienummer met andere wijzers. De Seamaster 300 werd aangedreven door het koperkleurige kaliber 501.

Onderstaande foto laat duidelijk zien hoe Omega de Vintage uitgave van de Seamaster 300 geïnterpreteerd heeft.

De naam van de 2014 versie, Seamaster 300 Master Co-Axial, vergt enige uitleg. De naam Master Co-Axial verwijst naar het anti-magnetische uurwerk. Omega introduceert 69(!) nieuwe horloges met 8 verschillende kalibers met anti-magnetische kenmerken, gebaseerd op het >15.000 gauss uurwerk dat in 2013 op de markt verscheen in de Seamaster Aqua Terra.

2013 Omega Seamaster Aqua Terra >15.000 gauss

De Seamaster 300 heeft een kaliber 8400 uurwerk (8401 voor de versie met de rood gouden rotor)

De wijzerplaat heeft een gelaagd effect (‘sandwich dial’) omdat de uurmarkeringen gelaserd zijn en vervolgens opgevuld met Super Luminova. Dit materiaal heeft een mooie geelachtige patina kleur die rechtstreeks verwijst naar de 1957 versie. De keramische lunette met een ‘LiquidMetal’ duikschaal heeft dezelfde uitstraling als deze in 1957 maar is nu van een praktisch onverwoestbaar materiaal. De ‘Broad Arrow’ wijzers zijn voorzien van Super Luminova in dezelfde kleur. De wijzerplaat is gemaakt van zwart keramisch materiaal wat door een proces van zandstraling een Vintage uitstraling heeft gekregen.
De 2014 Seamaster 300 is er in 6 uitvoeringen: staal, titanium, staal/goud, titanium/goud, goud en platina. De gouden versies maken gebruik van de Omega Ceragold technologie voor de lunette, hierdoor kan 18k goud groeien en zich binden aan het keramiek.

2.

Een tweede optie voor een horlogefabrikant is een nieuw model op de markt te brengen met een complicatie of complicaties die reeds bestaan maar nog niet bij dit merk.
Dit is wat Rolex in 2012 heeft gedaan met het uitbrengen van de Sky-Dweller, een Rolex Oyster Perpetual met een tweede tijdzone en een jaarkalender die alleen handmatig gecorrigeerd hoeft te worden bij de overgang van februari (vanwege 28 of 29 dagen) naar maart. De verschillende functies worden ingesteld met een draaibare lunette.

SPECIFICATIONS
Sky-Dweller
Reference: 326935

MOVEMENT
Mechanical movement with bidirectional self-winding via Perpetual rotor on ball bearing
CALIBRE
9001, Manufacture Rolex
PRECISION
Officially certified Swiss chronometer (COSC)
FUNCTIONS
Centre hour, minute and seconds hands
24-hour display on off-centre disc
Second time zone via independent rapid-setting of the hour hand
Instantaneous annual calendar at 3 o’clock with Saros system and unrestricted bidirectional rapid-setting of the date
Month display via 12 apertures around the circumference of the dial
Stop-seconds for precise time setting
OSCILLATOR
Frequency: 28,800 beats/hour (4Hz)
Paramagnetic blue Parachrom hairspring
Breguet overcoil
Large balance wheel with variable inertia
High-precision regulating via four gold Microstella nuts
Traversing balance bridge
High-performance Paraflex shock absorbers
JEWELLING
40 rubies
POWER RESERVE
Approximately 72 hours

Op haar website gebruikt Rolex de volgende uitspraak van Leonardo da Vinci om de essentie van de Oyster Perpetual Sky-Dweller te vatten:
“Simplicity is the ultimate sophistication.”

Indien er sprake is van een tweede tijdzone die relevant is voor de drager van de Sky-Dweller zullen de centrale wijzers de lokale tijd aangeven en kan de referentietijd ingesteld worden op een decentrale schijf. Deze schijf heeft een 24-uurs display waarbij een omgekeerde rode driehoek de juiste tijd (am/pm) aangeeft. Het verspringen van de datum is gekoppeld aan de lokale tijd en vindt binnen enkele milliseconden plaats op middernacht.

Voor het functioneren van de jaarkalender gebruikt Rolex een gepatenteerd systeem met de naam Saros dat functioneert met slechts vier extra tandwielen. De Griekse term Saros wordt reeds sinds de oudheid gebruikt om een circa 18 jaar durende cyclus te beschrijven van uitlijningspatronen van de zon, de aarde en de maan die zich achter maan en zon eclipsen bevindt.
De Saros kalender van de Sky-Dweller draait letterlijk om een centraal gemonteerd planetair tandwiel. Een satelliet wiel dat wordt aangedreven door het datumwiel grijpt aan op het planetaire wiel en roteert om dit wiel in precies 1 maand. Het satelliet wiel heeft vier ‘vingers’ voor de vier maanden die 30 dagen hebben (april, juni, september en november). Aan het einde van deze vier maanden krijgt een van de ‘vingers’ van het satelliet wiel een extra impuls van het mechanisme dat zorgt voor de datum wisseling waardoor de datum in milliseconden verspringt van 30 naar 1. De maanden zelf worden weergegeven in de openingen die zich bevinden in de omtrek van de wijzerplaat, buiten de uurmarkeringen. Januari op 1 uur, februari op 2 uur etc. en de huidige maand wordt aangegeven door een contrasterende kleur in de opening (zie foto’s).
Voor het instellen van de verschillende functies heeft Rolex een draaibare lunette ontwikkeld die zij de ‘Ring Command Bezel’ noemen.
Deze lunette kan in 3 posities gezet worden om datum, lokale tijd of referentietijd in te stellen. Vanuit de juiste positie kan met de kroon zowel in voorwaartse als in achterwaartse richting een gewenste functie ingesteld worden. De ‘Ring Command Bezel’ is een complexe mechanische module die uit 60 componenten bestaat. Het hart van het mechanisme wordt gevormd door een dubbele pal en hefbomen die verschillende tandwieltreinen aangrijpen afhankelijk van de functie die gekozen is. Een van deze pallen wordt geactiveerd door het uittrekken van de kroon, de andere door het roteren van de lunette om de instellingswielen in het midden van de kast te activeren.
Opvallend detail is dat de ‘Ring Command Bezel’ dezelfde gegroefde structuur heeft als de klassieke Datejust en Day-Date modellen van Rolex.

3. De meest interessante keuze die een horlogefabrikant kan maken voor het op de markt brengen van een nieuw model is natuurlijk deze waarbij er gebruikt gemaakt wordt van technische innovaties, mechanische toepassingen die nog niet eerder bestonden.

De meeste mensen zijn zich niet bewust van het feit dat TAG Heuer een van de meest vooruitstrevende horlogefabrikanten is op het gebied van mechanische horloges. Iedereen kent de prachtige Carrera en Monaco horloges maar TAG Heuer heeft een aparte afdeling, Haute Horlogerie genaamd, waar schitterende en baanbrekende creaties het daglicht zien.

2014 TAG Heuer Monaco V4 Tourbillon

De TAG Heuer Monaco is natuurlijk altijd sterk verbonden geweest met de autosport, met als hoogtepunt Steve McQueen die in de film ‘Le Mans’ uit 1970 een Monaco om zijn pols had.

De afdeling Haute Horlogerie kwam zo op het idee om componenten uit de autoracerij te gaan toepassen in een horloge. Na vijf jaar noeste arbeid werd in 2004 de gepatenteerde ‘belt-driven’ Monaco V4 aan de pers en het publiek gepresenteerd. De kern van dit uurwerk was dat de aandrijving plaatsvond met behulp van riemen.
Tien jaar later, tijdens Baselworld 2014, presenteerde TAG Heuer de evolutie van dit prijswinnende (o.a. Best Design Award en Red Dot Award) horloge, de ‘belt-driven’ Monaco V4 Tourbillion.

Op de wijzerplaat vallen direct twee V-vormige bruggen op. Deze zijn gemaakt van staal, met de hand bewerkt, fijn-geborsteld en afgewerkt met een zwarte coating. Aan de grootste brug (op ‘6’ uur) zijn de raderen voor de riem bevestigd. De gebruikte riemen hebben een dikte van slechts 0.07mm. De tourbillon, die een omwenteling per uur maakt, bevindt zich op de ‘9’ uur positie en zit enigszins verscholen onder het rad voor de riem aandrijving.
De gepatenteerde ‘belt-driven’ transmissie is een hoog-efficiënte relais van 5 gekartelde micro aandrijfriemen waarvan de spanning gecontroleerd wordt door twee dubbele draaischroeven (‘turnbuckles’). Een tweede patent werd toegekend aan de innovatieve lineaire massa die in de plaats is gekomen van de klassieke oscillerende massa. Gemonteerd op ‘s werelds kleinste kogellagers beweegt het 12 gram wegende tungsten (een metaal dat we kennen uit gloeilampen) halffabrikaat zich op en neer tussen twee paar V-vormige veertonnen (vandaar de naam V4). De tonnen liggen onder een hoek van +/- 13 graden, net als de cilinders van een raceauto motor.

Een ander zeer interessant en prachtig type horloge dat TAG Heuer heeft ontwikkeld zijn de MikroPendulum’s.

TAG Heuer Carrera MikroPendulum

TAG Heuer Carrera MikroPendulum S

Het geniale van dit type horloge is dat TAG Heuer de balansveer vervangen heeft door magneten die borg staan voor de oscillatie van het balanswiel. Bovendien is de snelheid van de oscillaties ongekend hoog.
TAG Heuer is reeds enkele jaren bezig met dit concept en het draaide hierbij om twee essentiële onderwerpen: een zeer hoge frequentie (hoger dan 5 Hz) en magnetisme.
Volgens de regels van de kwantummechanica zijn er vier krachten die het universum vorm geven: magnetisme, sterke interactie (verantwoordelijk voor de cohesie van de atomen), zwakke interactie (initiator van radioactiviteit) en zwaartekracht.

Bij de ontwikkeling van de eerste Pendulum in 2010 liep TAG Heuer tegen dezelfde problemen aan als de horlogemakers in de 18e en 19e eeuw hadden met de geblauwd stalen balansveren:

1. Weerstand tegen magnetische velden
2. Stabiliteit binnen de temperatuur amplitudes
3. Lineariteit van het koppel binnen de gehele power reserve

Als een magneet warmer wordt nemen de magnetische krachten af en bij kou gebeurt het omgekeerde. De verklaring hiervoor is dat warmte er voor zorgt dat de moleculen in de magneet wanordelijker georganiseerd raken. Magneten zijn dipolen wat betekent dat ze een tegengestelde lading, ook magnetische richting genoemd, hebben aan ieder uiteinde. Dit komt omdat de meeste magnetische moleculen in dezelfde richting staan bij een bepaalde temperatuur. Wordt het warmer dan gaan de polaire moleculen in allerlei richtingen bewegen en neemt dus de polariteit van de magneet af.
Bij afkoeling neemt de kinetische energie van de moleculen in de magneet af en hierdoor neemt de vibratie in de moleculen af. Het door de moleculen gevormde magnetische veld is op deze wijze veel consistenter geconcentreerd in een bepaalde richting.

Om het probleem van de magneten in de MikroPendulum op te lossen moesten de ingenieurs van TAG Heuer op atoomniveau gaan zoeken naar een oplossing.
Voor het bovenstaande punt 1. geldt dat het ferromagnetische materiaal dat gebruikt is van het ‘harde’ type is. Dit betekent dat het sterk geladen is met energie, zorgende voor een hoge stabiliteit in de tijd. Bovendien zou het in aanraking moeten komen met een elektromagnetische lading die minstens gelijk is aan deze die bij de productie opgewekt is om geneutraliseerd te worden.
De oplossing voor punt 2. moest gezocht worden op moleculair en atomair niveau. De uiteindelijk legering van de magneten bestaat uit Kobalt, Samarium en Gadolinium (de laatste twee worden omschreven als zeldzame aardmetalen).
Het Kobalt-Samarium complex is zeer bekend en beproefd in de magnetische wereld. Het is op dit moment de legering waarmee de hoogste weerstand tegen magnetische velden bereikt kan worden. Het wordt op allerlei gebied toegepast: IT, militair, luchtvaart en zelfs geneeskunde (pacemaker projecten met Co-Sm magneten).
In het bestand zijn tegen parasitair magnetisme kan de Co-Sm derhalve vergeleken worden met Invar dat in de klassieke balansveren zit. Blijft nog steeds het probleem van de temperatuurswisselingen. Met deze legering is de precisie +/- 45 seconden per dag….

Gadolinium

Om bestand te zijn tegen de thermale amplitude effecten was een veel specifieker element nodig: Gadolinium
Gadolinium is een scheikundig element met symbool Gd en atoomnummer 64. Het is een zilverwit lanthanide.
In 1880 merkte de Zwitserse chemicus Jean Charles Galissard de Marignac op dat het materiaal dat in die tijd bekendstond als didymium en het mineraal gadoliniet een overeenkomende spectrumlijn vertoonde, die later werd toegeschreven aan gadolinium. In 1886 isoleerde Paul Émile Lecoq de Boisbaudran voor het eerst gadoliniumoxide uit het mineraal. Het duurde echter tot het begin van de 20e eeuw voordat Georges Urbain metallisch gadolinium kon isoleren. Deze Franse chemicus heeft tussen 1895 en 1912 een aantal elementen voor het eerst kunnen isoleren door middel van fractionele destillatie.
Gadolinium is vernoemd naar de Finse chemicus en geoloog Johan Gadolin.

Zowel in de industrie als in de medische wetenschap wordt gadolinium gebruikt voor uiteenlopende toepassingen:

-In magnetrons worden gadolinium-yttrium granaten gebruikt.
-In beeldbuizen wordt gadolinium gebruikt als fosforescent.
-In meerdere legeringen wordt gadolinium gebruikt om eigenschappen van metalen te verbeteren; het toevoegen van 1% gadolinium aan ijzer- en chroomlegeringen maakt het materiaal bestand tegen hoge temperaturen en roest.
-Compact discs bevatten gadolinium.
-Contrastmiddel bij MRI-scans. Middelen zoals Gadobutrol of een oplossing van het gadoliniumcomplex in DTPA worden aan vermoedelijke kankerpatiënten gegeven. Ze binden zich bij voorkeur aan kankerweefsel en vanwege het grote paramagnetische moment van het Gd3+-ion worden deze weefsels veel beter zichtbaar in een MRI-scan. Na afloop van het onderzoek wordt het complex geleidelijk door de nieren uitgescheiden. Gadoxetaat is ook een contrastmiddel. Het bindt zich gemakkelijker aan gezond nierweefsel dan aan kankercellen of beschadigd weefsel.

Terug naar de rol van Gadolinium in de MikroPendulum.
Bij een stijging van de temperatuur, terwijl de materialen aan het uitzetten zijn, hebben de magnetische velden de neiging hun invloedszone te vergroten. Het magnetisch effect neemt exponentieel toe als men dichter bij de bron komt en het expansie effect is derhalve rampzalig voor het isochrononisme. Dit is het moment waarop Gadolinium intervenieert: dit metaal heeft de eigenschap van een atomische ‘spons’. Het absorbeert het surplus aan deeltjes gegenereerd door de andere chemische elementen en neutraliseert op deze manier de effecten van de thermale amplitude.

Voor het aanpakken van punt 3. zijn de Co-Sm-Gd magneten onderworpen aan meer klassieke horlogemaker technieken, met een regulatie van de geometrie van de elementen.
De MikroPendulum heeft nu een nauwkeurigheid van +/- 1 sec/dag (‘v1.0’), het beste dat bereikt kan worden met een Elinvar balansveer.
Interessant is dat het uurwerk in de loop der jaren nog nauwkeuriger zou moeten worden. Dat ligt aan de ervaringen die worden opgedaan met de samenstelling van de legering (met name het aandeel van Gandolinium hierin) en verbeteringen aan de geometrie.

Laten we eens verder gaan kijken wat de eigenschappen van de briljante TAG Heuer Carrera MikroPendulumS zijn.

De kast is gemaakt van een Chroom-Kobalt legering, normaliter gebruikt in de vliegtuigindustrie voor het maken van turbine bladen. De volume massa van deze legering is gelijk aan deze van staal en brons, iets minder dan 9 maal de massa van water. Het voordeel van de Cr-Co legering zit hem dus niet in de massa maar in de eigenschappen: het is beter bestand tegen allerlei vormen van druk, heeft een langere levensduur en is, met een Vickers hardness scale van 530, tweemaal zo hard als het gros van de stalen legeringen die in de horloge industrie gebruikt worden.
De Cr-Co legering wordt gemaakt met laser sinteren, een industriële techniek waar 3D printers op gebaseerd zijn: een poeder wordt laag voor laag samengevoegd bij 1300′ Celsius waardoor er een afwerkingsniveau bereikt wordt dat met traditionele CNC (Computer numerical control) niet haalbaar is.

Het kaliber van de MikroPendulumS meet 15 3/4 lignes (35,8 mm) met een hoogte van 9,84 mm; het is opgebouwd uit 454 onderdelen en 75 robijnen.
Het echappement voor de tijdsweergave is voorzien van een Pendulum tourbillon van 12 Hz (86.400 bph) met een gangreserve van 24 uur (hoe hoger de frequentie des te lager de gangreserve). Het frame van de tourbillon maakt 3 omwentelingen per minuut (= 20 seconden tourbillon).
Voor de chronograaf bevat het echappement een Pendulum tourbillon van 50 Hz (360.000 bph) waarvan het frame 12 rotaties per minuut maakt (= 5 seconden tourbillon). De gangreserve bedraagt 60 minuten (de tourbillon consumeert een hoop energie).

Omdat de MikroPendulumS maar in zeer beperkte oplage gemaakt wordt heeft TAG Heuer de Carrera MikroPendulum ontwikkeld die ook op de website beschreven wordt. Bij dit horloge is eveneens sprake van twee tandwiel treinen, een voor de tijdweergave en een voor de chronograaf, maar waar de MikroPendulumS gebruik maakt van twee Pendulum tourbillons is hier sprake van een echappement met balansveer voor de tijd en een Pendulum voor de chronograaf.
De eerste heeft een tikgetal van 28.800 bph (4 Hz) met een gangreserve van 42 uur en de Pendulum 360.000 bph (50 Hz) met een gangreserve van 70 minuten.
De kast meet 45 mm en is van titanium dat gezandstraald, fijn geborsteld en gepolijst is. De antracietgrijze wijzerplaat is fijn geborsteld met Cote-de-Genève afwerking onder de Pendulum op de ‘9’ uur positie.

Conclusie

Alle in dit artikel beschreven horloges zijn prachtig en hebben ieder op hun eigen manier hun charme en aantrekkingskracht. Een keuze maken over welke van deze horloges, voor het gemak de prijs even daargelaten, men het liefst zou willen hebben is natuurlijk volledig subjectief en mede afhankelijk van wat men van een horloge verwacht. De een zal keihard vallen voor een Vintage uitgave terwijl een ander veel meer geïnteresseerd is in technologie en innovatie.
Persoonlijk zou ik de TAG Heuer Carrera MikroPendulumS kiezen omdat ik totaal gefascineerd ben door alle innovaties en uitvindingen die ik dan om mijn pols zou dragen. Ik zou er niet vaak naar kijken om slechts te weten hoe laat het is.

Jaap Bakker

In 1829 wordt in Cornwall, in het zuid-westen van Engeland, John Lobb geboren. Op jonge leeftijd verruilt hij Cornwall voor Londen om daar leerling laarzenmaker te worden.

Na een succesvolle periode in Australië waar hij voornamelijk laarzen maakt voor de kompels in de goudmijnen (de zogenaamde ‘gold rush’) keert Lobb terug naar de UK. In 1863 krijgt hij de titel van officiële laarzenmaker voor de Prince of Wales en in 1866 opent John Lobb zijn winkel op 296 Regent Street.

John Lobb’s winkel op 296 Regent Street. Op de halve manen boven de ramen staan de Koninklijke tekens van de Prince of Wales en de Duke of Edinburgh

In 1902 opende Lobb een winkel in Parijs waardoor het internationale clientèle verder toenam. Na de oorlog maakte het bedrijf een periode van bloei door waarin klassieke modellen als de William ‘monk’ shoe en de Lopez loafer werden ontwikkeld.

Lopez loafer

William ‘monk’ shoe

In 1976 wordt John Lobb overgenomen door de Hermes Group waarbij alleen de activiteiten in Londen in handen blijven van de familie.

Ashill By-Request

Chapel IV crocodile

Westminster By-Request

John Hunter Lobb at the bench in 1981

Het Lobb archief voor alle gebruikte leesten

Tot deze overname maakte Lobb alleen handgemaakte schoenen op bestelling maar Hermes vindt het belangrijk een ready-to-wear collectie op de markt te brengen welke in 1982 geïntroduceerd wordt. In 1994 opent John Lobb een nieuwe werkplaats in Northampton waar de ready-to-wear lijn wordt ontwikkeld en met de hand wordt gemaakt. John Lobb hanteert een ‘190-step manufacturing process’ voor elk paar ready-to-wear schoenen.

In de Bondfilm ‘Casino Royale’ uit 2006 droeg Daniel Craig als James Bond zwarte John Lobb’s, model Luffield

Een van de nieuwe, meer sportieve ready-to-wear modellen van John Lobb, de Driver

IS ER EEN HORLOGE DAT MET DEZELFDE BEZIELING GEMAAKT WORDT ALS DE SCHOENEN VAN JOHN LOBB?

Als u in Nederland woont hoeft u hiervoor niet heel ver te reizen, de tocht voert namelijk naar Oldenzaal. Hier bevinden zich de ateliers van GRONEFELD Exclusive Timepieces.

Het is in 1912 dat de basis wordt gelegd voor de huidige generatie Gronefelds als horlogemaker. Johan Gronefeld begint in dat jaar als horlogemaker in Oldenzaal, hij onderhoudt dan ook alle kerkklokken in de gemeente, en in 2014 is Gronefeld Exclusive Timepieces nog steeds gevestigd in hetzelfde pand. Tim en Bart Gronefeld zijn de hedendaagse vaandeldragers van het zeer bijzondere horlogemerk Gronefeld.
Na eerst hun sporen verdiend te hebben bij een aantal exclusieve Zwitserse horlogemerken besluiten ze in 2008 met hun eigen merk te beginnen. Het eerste model dat ze onder eigen naam op de markt brengen is de GTM-06 Tourbillon Minute Repeater.

Gronefeld GTM-06 Tourbillon Minute Repeater in platina

2010 is het jaar dat het tweede model van Gronefeld uitkomt, de One Hertz.
Dit model is het eerste in serie geproduceerde horloge ter wereld met een onafhankelijke ‘dead second’ (de secondewijzer loopt niet door maar tikt zoals in een niet-mechanisch horloge; dit fenomeen verklaart ook de naam). Het kaliber G-02 is volledig nieuw ontwikkeld.
In de jaren erna volgden een reeks modellen onder de One Hertz vlag.

Gronefeld One Hertz Nocturne Techniek

Zicht op het prachtige G-02 kaliber

De One Hertz wint in 2011 de Innovatie prijs in de 0024 WatchWorld Watch of the Year wedstrijd en in hetzelfde jaar werd het uitgeroepen tot Watch of the Year door de leden van het invloedrijke horlogeforum Timezone.

Een ander prachtig horloge van Gronefeld is de Parallax Tourbillon/1912. De stalen versie is verkrijgbaar in een gelimiteerde oplage van 12 stuks.
De definitie van ‘parallax’ is de ogenschijnlijke verandering in positie van een object als de observator zijn positie verandert.
Om het fenomeen van parallax zoveel mogelijk tegen te gaan als de secondewijzer vanuit bepaalde hoeken wordt bekeken, zit de wijzer uitzonderlijk dicht tegen de buitenste ring met de indexen voor de secondes.
Een ander opvallend kenmerk van dit horloge is dat de kroon niet uitgetrokken kan worden maar alleen ingeduwd. Dit om mogelijke beschadiging van de kwetsbare kroon tegen te gaan. Er zijn twee standen mogelijk die op de wijzerplaat worden aan gegeven, ‘S’ voor time setting en ‘W’ voor winding. Wanneer de ‘S’ stand wordt gekozen lopen zowel de tourbillon kooi-brug als de secondewijzer door tot hun respectievelijke 12 uur stand waar ze blijven staan als de tijd wordt aangepast.

Hieronder volgen de technische specificaties van Gronefeld voor de Parallax Tourbillon:

Movement

Caliber G-03
Flying tourbillon, synchronized hacking seconds, hand-wound mechanical movement, push-to-wind/push-to-set crown, power reserve indicator, function indicator setting

No. of parts
278 components

No. of jewels
27 jewels set in gold chatons

Power reserve
72 hours

Gearing
Gearing Direct gear train to avoid a friction spring for the center seconds hand by means of an additional wheel and pinion

Tourbillon
One-minute flying tourbillon cage pivoted on ceramic ball bearings
Upper Cage Bridge with single arm. Fabricated in stainless steel
Lower Cage fabricated in stainless steel

Balance wheel
Variable-inertia balance wheel with timing screws (diameter 10 mm)

Frequency
21’600 vibrations/hour

Balance spring
Free sprung with Phillips terminal overcoil curve, Geneva-style stud

Escapement
Lateral Swiss lever escapement

Main Plate
Spotted and snailed rhodium plated nickel silver

Bridges
Stainless steel X46 Cr13, bevels polished by hand, micro-blasted centre and spotted underneath
Circular grain on the top
Relief engraved in the micro blasted surface

Winding-setting
Crown with push function to chose between winding or setting

Hacking seconds
In setting position the cage and seconds-hand will stop at 60 seconds

Power reserve
Classic Breguet mechanism by means of a cone moving up and down on a treaded barrel arbor

Indications
Small hours and minutes at 1 o’clock
Visible tourbillon cage at 7 o’clock
Large center seconds on a raised seconds dial to minimalize parallax error
Power Reserve indicator
Winding – Setting indicator

Case and dial

Material
Stainless steel (1912)

Dial
Solid Sterling Silver 925, frosted surface with diamond cut bevels
Hour- Minutes dial, raised Seconds Dial
Power reserve indicator
Setting-winding indicator

Sapphire crystals
Domed sapphire crystal on the front with hard antireflective coating on both sides
Flat sapphire crystal on the back with hard antireflective coating on both sides

Finishing
Polished bezel and centre band with hand-finished straight graining

No. of components
68 components

Case dimensions
43 mm x 12.5 mm

Water resistance
3 atmosphere – 30 meters – 100 feet

Crown
Gold with engraved with “G” logo and push to set/wind function

Hands
Extended Lancette hands, flame-blued steel and hand polished centers, large counter poised seconds hand

Strap
Hand-sewn mat brown, alligator leather with Red Gold Au750 5N buckle, engraved with Grönefeld logo

John Lobb en Gronefeld, een zeldzaam mooie combinatie.

Jaap Bakker

In 1962 kwam Patek Philippe uit met de ref. 3448, de eerste automatische Perpetual Calender met Moon Phases. De ref. 3448 werd gefabriceerd tussen 1962 en 1985, met een totale oplage van slechts 586 exemplaren.
De meeste waren in geelgoud maar daarnaast bestaat er een handvol in witgoud. Twee of drie exemplaren zijn gemaakt in platina.

In het midden van de 1950s bouwde Ferrari ruim minder dan 100 chassis per jaar. Van 1955 tot 1959 verviervoudigde de productie en in 1962 werd hij nog eens verdubbeld waardoor er in dat jaar 493 chassis werden opgeleverd. De bulk was de in serie geproduceerde 250 GT Coupe, ontworpen door Pininfarina in 1958, en zijn opvolger de 250 GT/E. Ferrari bereikte toen een bredere markt van gefortuneerde klanten maar, op een paar ‘specials’ na, schoot zij zowel qua prestaties als qua visuele distinctie tekort voor het meest veeleisende deel van de klantenkring.
Er bestond een kleine maar lucratieve markt van industriëlen, koningshuizen en sterren voor wie geld geen rol speelde en die enkel het beste wilde hebben. Voor hen ontwikkelde Ferrari 400 Superamerica Coupe Aerodinamico naar een ontwerp van Pininfarina.

Er werd een nieuwe motor ontworpen, Tipo 163, een zogenaamde ‘short block’ V12 met een inhoud van 4 liter (vandaar de nieuwe type aanduiding 400, in het verleden was de aanduiding de inhoud van 1 cilinder) en met een vermogen van minimaal 340 pk. Ruim tien jaar lang werd dit blok gebruikt om de V12 Ferrari’s aan te drijven.
Een gemodificeerde versie van de Tipo 163 werd gebruikt in de Ferrari 330 TRI/LM waarmee Phil Hill en Olivier Gendebien overall winnaar werden in de 24 uren van Le Mans in 1962.

Van de op de Geneva Motor Show in 1962 geïntroduceerde Ferrari 400 Superamerica Series I SWB Coupe Aerodinamico zijn er uiteindelijk ongeveer 13 stuks gebouwd. Het enige horloge dat er in die tijd echt bijpaste was de Patek Philippe ref. 3448.

Laten we eens kijken wat 2014 ons te bieden heeft.

Op Baselworld 2014 heeft Patek Philippe ref. 5960/1A-001 aan het publiek voorgesteld. Opvallendste kenmerk van dit horloge is dat het een Annual Calender is met een kast van staal. Patek Philippe is gewend om hun gecompliceerde horloges te maken met gebruik van een edelmetaal. Staal was enkel voorbehouden aan de Nautilus en de Aquanaut.

Persbericht
Description Card

Sinds kort produceert Ferrari de California T die, net als de Patek Philippe ref. 5960/1A-001, een heel opvallende kenmerk heeft.
De V8 motor is namelijk voorzien van een turbo en dat is voor Ferrari een technische doorbraak. Naast het benodigde vermogen (560 pk) zorgt de turbo voor een gunstiger benzineverbruik. Deze ontwikkeling is rechtstreeks afkomstig vanuit de Formule 1 waar dit seizoen sinds lange tijd weer met turbo motoren wordt gereden.

De Patek Philippe ref. 5960/1A-001 en de Ferrari California T, een combinatie voor de ultieme vreugde.

Jaap Bakker