Rolexencyclopedie

Na een lange tijd vertrouwd te hebben op het handopwindbare Valjoux 72, en een aantal varianten hierop, uurwerk (zie artikel:’Valjoux 72: de start van de Daytona’) besloot Rolex in 1987 om gebruik te gaan maken van een Zenith uurwerk om de Daytona aan te drijven. Het El Primero kaliber 400 was in 1969 voor het eerst door Zenith op de markt gebracht en, na een onderbreking van een aantal jaren, vanaf 1986 weer beschikbaar. Het meest opvallende kenmerk van het Zenith kaliber 400 was dat het een tikgetal had van 36.000 bph, waar tot dan toe 18.000, 21.600 en 28.800 bph gangbaar waren. Het hogere tikgetal zorgde voor een grotere nauwkeurigheid van het uurwerk.

Het kaliber 400 van Zenith was het enige chronograaf uurwerk met automatische opwinding dat voldeed aan de zeer hoge kwaliteitsstandaard die Rolex hanteerde. Het was echter beslist niet zo dat Zenith de uurwerken leverde en dat Rolex deze dan direct in de kast plaatste.
In ieder geval werden de volgende aanpassingen gedaan door Rolex:

– Een nieuw echappement met een veel grotere, vrij bewegende balans en een balansveer met Breguet overcoil; een door Rolex geprefereerde en duurdere configuratie die leidt tot een hogere accuraatheid
– Het tikgetal van 36.000 werd teruggebracht naar 28.800 bph; dit brengt de frequentie van noodzakelijk onderhoud omlaag
– De datum functie werd uit het uurwerk verwijderd

Al met al werd het uurwerk voor ongeveer 80% door Rolex gemoduleerd voordat het voldeed aan alle eisen. Op deze manier werd het Rolex kaliber 4030 geboren.

Afb.: kaliber 4030

De Daytona met dit kaliber had als referentienummer 16520. Ref 16520 verschilde van de vorige generatie Daytona’s door het hebben van saffier glas en door een aantal esthetische wijzigingen. Onder invloed van andere sportieve horloges van Rolex uit die tijd, b.v. de Submariner, was de kastdiameter gegroeid van 37 naar 40 mm. De oppervlakte van de wijzerplaten waren nu gelakt en glanzend versus mat (zwart) of metallic (zilver). De wijzerplaat was voorzien van metalen uren indexen die ingelegd waren met lichtgevend materiaal. De sub dials hadden een dunne schaalverdeling van een tegengestelde kleur en waren daaromheen voorzien van een metalen rand.

Rolex heeft de Daytona ref 16520 geproduceerd van 1987 tot 2000. Vanaf 2000 kreeg de Daytona een geheel door Rolex gefabriceerd uurwerk.
Zoals in onderstaand overzicht te zien is kunnen er tussen 1987 en 2000 zes periodes onderscheiden worden waarin de Daytona kleine wijzigingen onderging. De meest opvallende kenmerken van een aantal wijzerplaten uit de hele periode zijn de volgende:

– 1987(laat)-1988: ‘zwevende’ Cosmograph, ‘Cosmograph’ staat los in het midden van de wijzerplaat
– 1989-1990(vroeg): 4 regels, ‘officially certified’ ontbreekt op de wijzerplaat
– 1990(vroeg)-1993(vroeg): ‘omgekeerde’ 6, de ‘6’ op de sub dial bij 6 uur is omgekeerd en lijkt een ‘9’

Het volledige overzicht van de productie van de Daytona ref 16520 tussen 1987 en 2000:

Afb.: 1988

Afb.: 1989

Afb.: 1991

Afb.: 1992

Afb.: 1995

Afb.: 1999

Jaap Bakker

Op de Baselworld 2013 introduceerde Rolex de Daytona ref 116506 om te vieren dat dit type Rolex 50 jaar bestaat. Waar velen gehoopt hadden dat deze mijlpaal zich zou vertalen in een feestelijk model in staal dat voor een hoop Rolex liefhebbers bereikbaar zou zijn, sloeg Rolex een volledig andere weg in.
De nieuwe Daytona is gemaakt van platina, de eerste keer dat de Daytona in dit materiaal wordt uitgebracht, en is daardoor direct een ‘Vintage Rolex’ dat onder liefhebbers zeer gewild zal zijn. Dit in lijn met de oude Paul Newman Daytona’s waar veel geld voor betaald wordt.

Naast het gebruik van 950 Platinum vallen direct twee zaken op bij de nieuwe Daytona.
De wijzerplaat is in ‘ice blue’ dat tot nu toe alleen gebruikt werd bij de Day-Date II in platina. Daarnaast springt de ‘chestnut brown’ lunette in het oog. Deze is gemaakt van Cerachrom, een lunettering of een lunette uit een stuk. Het probleem met een gewone lunette is dat deze krassen kan oplopen of zijn fraaie glans verliezen door blootstelling aan zwemwater met chloor, zonlicht of zeewater.
Een Cerachrome-lunette kent deze problemen niet omdat zij gemaakt is van extreem hard keramisch materiaal. Hierdoor is zij praktisch krasbestendig en ook niet gevoelig voor UV-straling.
Om dit keiharde materiaal te kunnen voorzien van de cijfers en de schaalverdeling worden deze in het keramiek gegraveerd voordat het volledig uitgehard wordt bij een temperatuur van 1.500 graden Celsius. Daarna volgt een stuk echt vakmanschap: de lunette wordt, atoom voor atoom, bedekt met platina of goud en vervolgens gepolijst totdat alleen het edelmetaal overblijft in de cijfers en de schaalverdeling. Het kost dan ook 40 uur om een dergelijke lunette met eeuwigheidswaarde te fabriceren.
Doe je de Daytona om je pols voel je direct dat je iets serieus te pakken hebt, het gewicht van dit horloge is 183 gram.

De geschiedenis van platina

Afb.: Platina kristallen

Afb.: Platina klompje

Platina is een chemisch element met het symbool Pt en het atoomnummer is 78. De naam is afkomstig van de Spaanse term ‘platina’ wat letterlijk vertaald ‘klein zilver’ betekent. Het is een compact, smeedbaar, rekbaar, waardevol grijs-wit overgangsmetaal.
Het is een van de zeldzaamste elementen in de lagen van de aarde en de gemiddelde dichtheid bedraagt 5 mu gram/kg. Zuid-Afrika is verantwoordelijk voor 80 % van de wereldproductie.

Afb.: Antonio de Ulloa wordt beschouwd als de ontdekker van platina in 1735

Platina werd door de pre-Colombiaanse Amerikanen in de buurt van het tegenwoordige Esmeraldas, Ecuador gebruikt om artefacts te produceren van een witgoud-platina legering. De eerste Europese referentie aan platina dateert van 1557 in de geschriften van de Italiaanse humanist Julius Caesar Scaliger als een beschrijving van een onbekend edelmetaal dat gevonden werd tussen Darien en Mexico, “which no fire nor any Spanish artifice has yet been able to liquefy”.

In 1741 vond Charles Wood, een Britse metallurg, verschillende monsters van Colombiaanse platina in Jamaica die hij stuurde naar William Brownrigg voor verder onderzoek.
Antonio de Ulloa keerde in 1746 terug in Spanje na acht jaar onderweg te zijn geweest met de Franse geodetische missie. In zijn verslag van de missie beschreef hij platina als niet deelbaar en berekenbaar. Ulloa voorspelde eveneens de ontdekking van platina mijnen.
In 1750 presenteerde Brownrigg, na de bestudering van het platina dat Wood hem gestuurd had, een gedetailleerd verslag van het metaal aan de Royal Society. Daarbij gaf hij aan dat hij het metaal nergens vermeld had zien staan in eerdere stukken over bekende mineralen. Brownrigg beschreef eveneens het extreem hoge smeltpunt van platina.
In 1786 verschafte Charles III van Spanje een bibliotheek en een laboratorium aan Pierre-Francois Chabaneau om verder onderzoek naar platina te kunnen doen. Chabaneau slaagde er in om meerdere onzuiverheden te verwijderen uit de erts, onder andere goud, kwik, lood, koper en ijzer. Na maanden van onderzoek en testen slaagde Chabaneau erin om 23 kilo puur, smeedbaar platina te produceren door de spons vorm met hamer en druk te bewerken terwijl deze witheet was.
Chabaneau realiseerde dat de eigenschappen van platina waarde zouden geven aan voorwerpen gemaakt van dit metaal en samen met Joaquin Cabezas startte hij een onderneming die platina blokken en keukengerei produceerde. Dit was het begin van wat bekend staat als de ‘platinum age’ in Spanje.

Afb.: 1.000 kubieke centimeters van 99,9% puur platina, dat op 14 juli 2012 ongeveer $970.600 waard was

Platina, samen met de rest van de platina metalen, wordt commercieel verkregen als een bijproduct van nikkel en koper mijnbouw. Als het koper met elektriciteit bewerkt wordt zakken edele metalen als zilver, goud en de platina metalen naar de bodem van de cel waar ze neerslaan als ‘anode modder’. Van hieruit vindt de extractie van de platina groep metalen plaats.
Als pure platina wordt aangetroffen in erts zijn er verschillende methoden om de aanwezige onzuiverheden te verwijderen.
Door de hoge dichtheid van platina kunnen lichtere onzuiverheden in vloeistof gescheiden worden en omdat platina non-magnetisch is kunnen op die manier nikkel en ijzer verwijderd worden. Het hoge smeltpunt van platina schept de mogelijkheid om met hitte andere stoffen te verwijderen. Bovendien is platina resistent tegen hydrochloor en sulfaat zuren dus met deze methode kunnen nog overgebleven onzuiverheden opgelost worden.
Een passende methode voor het zuiver maken van de ruwe platina, dat platina, goud en de andere platina groep metalen bevat, is om het te bewerken met ‘aqua regia’ waar palladium, goud en platina in zijn opgelost, terwijl osmium, iridium, ruthenium en rhodium geen reactie aangaan. Het goud wordt gebonden aan Fe3-chloride en afgefilterd waarna er door binding van ammonium-chloride aan het platina ammonium-chloroplatinaat gevormd wordt. Deze laatste verbinding wordt door verwarming weer gescheiden waardoor er zuiver platina overblijft.

In 2010 werd er 245 ton platina verkocht waarvan 113 (46%) voor emissie controle apparaten in voertuigen en 76 (31%) voor juwelen. De overige 35.5 ton werd gebruikt voor investeringen, elektroden, antikanker medicijnen, zuurstof sensoren, bougies en turbine motoren.

Gedurende periodes van economische stabiliteit en groei is de prijs van platina ongeveer twee keer zo hoog als de goudprijs, maar bij economische onzekerheid daalt de prijs onder deze van goud; dit effect wordt veroorzaakt door een gedaalde industriële vraag naar platina.
De goudprijzen zijn veel stabieler omdat het beschouwd wordt als een veilige belegging en omdat de vraag naar goud niet gedreven wordt door de industrie.
In de 18e eeuw verklaarde Koning Louis XV van Frankrijk platina als het enige metaal dat passend was voor een Koning, dit vanwege de zeldzaamheid van platina.
De aantrekkelijkheid van platina in juwelen, meestal in de vorm van een 90-95% legering, wordt veroorzaakt door zijn inertie en glans. Handelspublicaties uit de juwelenwereld adviseren juweliers om kleine oppervlakkige krasjes (‘patina’) aan te prijzen als een aantrekkelijk fenomeen.

Jaap Bakker

Afb.: Hans Wilsdorf, de oprichter van Rolex

Afb.: een persoonlijke tekst van Wilsdorf aan Serpico y Laino

Afb.: Rivello, de geboorteplaats van Vicente Laino

Afb.: een portret van Vicente Laino op latere leeftijd

Geboren in Rivello in de Basilicata regio was Vicente Laino, een jonge goudsmid, een van de vele Italianen die in het begin van de vorige eeuw hun heil gingen zoeken in Venezuela. Gedurende de lange bootreis over de oceaan fantaseerde Laino over het nu nog onbekende land dat zijn tweede vaderland moest gaan worden. Hij droomde er over om zijn kinderen en kleinkinderen groot te gaan brengen in Venezuela en vol trots en hoop dacht hij over het werk dat hij zou gaan vinden.
Bij aankomst in Venezuela had hij niets behalve hoop op een goed leven. Vrijwel direct ontmoette hij een landgenoot, Leopoldo Serpico, met wie een bijzondere vriendschap zou ontstaan. Er was een grote Italiaanse gemeenschap in Caracas en iedereen hielp elkaar.
Leopoldo Serpico had toen Laino hem leerde kennen een kleine juwelierswinkel waar hij sieraden verkocht en repareerde. Het was deze winkel, ‘JOYERIA SERPICO’, die aan de basis lag van de geschiedenis van Rolex in Caracas. Het adres van deze winkel die van 1925 tot 1966 bekend zou staan als ‘Serpico y Laino’ was op de Bolsa a Mercaderes te Caracas.

Serpico vroeg al snel om bij hem in de winkel te komen, aangezien Laino goudsmid was, maar er was een probleem: Laino had totaal geen geld. Serpico zag echter in dat Laino intellectueel en zakelijk goed onderlegd was en stelde voor dat hij ‘SOCIO INDUSTRIAL’ zou worden. Met het geld van Serpico en het intellectuele kapitaal van Laino werd het merk ‘Serpico y Laino’ opgericht.
Om hun verkopen in het begin van de 30er jaren verder op te schroeven stelde Laino voor om naar Europa te gaan om een horlogemerk te vinden dat nog niet in Venezuela verkocht werd. Hij reisde af naar Genève en koos ervoor om naar Rolex te gaan. Laino’s instinct bleek juist te zijn want Rolex verkocht al veel horloges aan Venezuelaanse klanten.
Serpico en Laino besloten dat Laino terug naar Genève moest gaan om met Rolex te gaan onderhandelen over het alleenrecht van het merk voor ‘Serpico y Laino’. De besprekingen met Hans Wilsdorf liepen voorspoedig en Laino keerde terug in Caracas met het exclusieve recht om Rolex te gaan verkopen.
Voor ‘Serpico y Laino’ was de deal met Rolex een groot succes en de zaak wist ook het alleenrecht voor andere horlogemerken te verkrijgen.

Afb.: een Rolex Oyster uit 1935 (ref 5050) verkocht door Serpico y Laino

Het lot verbond Serpico en Laino nog sterker dan ze al waren. Laino ontmoette de zus van Serpico’s vrouw en hij werd verliefd op haar. Terwijl ze midden in alle voorbereidingen op het huwelijk zaten kreeg Laino een brief van de Italiaanse overheid om zich zo snel mogelijk in zijn vaderland te melden om te kunnen vechten in WOII. Met achterlating van alles dat hem lief was keerde hij terug naar Italië.
De grootste tragedie was echter dat Serpico in 1944 om het leven kwam.
Na de oorlog, Laino stond er nu alleen voor, ging hij steeds vaker en dikwijls gedurende enkele maanden naar Europa om in te kopen voor de zaak. Hij bezocht daarbij Zwitserland, Duitsland, België, Nederland en Frankrijk. Alle gekochte goederen stuurde hij direct per schip naar Venezuela, behalve edelstenen die hij bij zich hield.
Na iedere reis in Europa ging Laino altijd voor ongeveer een week naar zijn geboorteplaats Rivello om zich daar even de rust te gunnen om met frisse moed weer in de zaak te beginnen.
Helaas, terwijl de zaken goed liepen, werd Laino’s vrouw ziek en kwam te overlijden waardoor hij achterbleef met twee kinderen. Vanaf dit moment hield Laino zich alleen nog maar bezig met de zaak. Zijn volledige toewijding zorgde voor veel werk en dus succes voor ‘Serpico y Laino’. Een belangrijke factor hierbij was dat in de winkel de beste Europese horloges direct te koop waren terwijl een bestelling in Europa lang op zich liet wachten omdat deze per schip moest komen.
Gedurende de reizen van Laino naar Europa waren de volgende personen verantwoordelijk voor de winkel:

– Fernando Ponce de Leon, de echtgenoot van Serpico’s dochter; de meeste garantiebewijzen voor horloges werden door hem getekend
– Agustin Laino, de oudste zoon van Laino
– Efrain Serpico, Serpico’s zoon
– Domingo Laino, de broer van Laino; was geen partner in de onderneming hoewel hij wel als vertegenwoordiger voor hen werkte
– Andreas Gambardella Laino, Laino’s neef

In 1959 kwam Vicente Laino te overlijden waardoor het grote brein achter ‘Serpico y Laino’ wegviel.
Ondanks dit zware verlies ging het met de winkel nog enkele jaren goed totdat de omstandigheden in Venezuela drastisch veranderden. Het ondernemingsklimaat veranderde van nette handel in een grimmige sfeer van misdaad, moorden, diefstal en ontvoeringen. Leden van beide families kregen te maken met pogingen tot ontvoering maar een bomaanslag in de ‘Joyeria Sucursal del Este’ in 1966 betekende het definitieve einde van ‘Serpico y Laino’.
Er werd besloten de nog overgebleven goederen terug te geven aan de fabrikanten en met hele andere zaken te starten waarbij er geen partnerschap tussen de beide families zou zijn.
Andreas Gambardella heropende de winkel maar hij moest starten met een andere naam, ‘Serla’, omdat hij niet direct het recht kreeg de originele naam te gebruiken. Toen hij eenmaal toestemming verkregen had, enkele jaren later, had hij niet meer het exclusieve recht om Rolex te verkopen.
Begin 70er jaren overleed Andreas Gambardella en zijn weduwe stelde een shop manager aan. Zelf vertrok zij met haar vier zonen naar Italië. ‘Serpico y Laino’ werd nooit meer wat het geweest was. Anno 2013 is er een winkel in het Eurobuilding Hotel in Caracas met de naam ‘Serpico y Laino’ maar deze heeft niets te maken met de fantastische zaak die Leopoldo Serpico en Vicente Laino bijna een eeuw geleden gestart waren.

Hieronder volgt een overzicht van een aantal van de prachtige Rolex horloges die in de loop der jaren verkocht zijn door ‘Serpico y Laino’.

Afb.: ref 6062, ref 6034 en ref 6036 ‘Jean Claude Killy’

Afb.: ref 5512, ref 5508 ‘small crown’ en ref 5512 ‘underline’

Afb.: ref 6542 GMT Master

Afb.: ref 1675 GMT Master, overgangsmodel rond ’63-’64 met ‘underline’ (nieuwe generatie tritium) wijzerplaat

Afb.: ref 6542 GMT Master

Afb.: ref 5512 uit 1963 met ‘pointed crownguards’ en ‘underline’

Afb.: geel gouden Rolex Bombay met 3-6-9-12 wijzerplaat en ref 5512

Afb.: ref 6309 Thunderbird met 50m = 165ft op de wijzerplaat

Afb.: ref 6350 Explorer uit II-1953, precies het moment dat Sir Edmund Hillary en Tenzing Norgay de Mount Everest aan het beklimmen waren (zie artikel:’Sir Edmund Hillary en Tenzing Norgay: krachtmeting met Mount Everest’)

Afb.: markering van ‘Serpico y Laino’ (S&L) aan de binnenkant van de kast (acero = staal)

Tot 1960 was het goed toeven in de prachtige stad Caracas. Veel belangrijker nog was dat ‘Serpico y Laino’ tot die tijd op een eerlijke en prettige manier zaken kon doen.

Afb.: Rolex Bombay (bij deze versie zijn de kastpootjes aan de bovenkant bol gevormd in tegenstelling tot de rechte van de standaard Oyster). Wat dit horloge echt bijzonder maakt is de wijzerplaat met wafel structuur (‘honey comb’), een variant die maar kort gemaakt is

Afb.: op deze foto’s is duidelijk de wijzerplaat met ‘honey comb’ structuur te zien

Het meest opvallende aan dit horloge is echter de inscriptie op de achterdeksel. Daar staat in grote letters ‘G G’ en rondom de achterkant ‘Gervegeria Heineken 1954’. Dit horloge was het afscheidsgeschenk aan iemand die tussen 1951 en 1954 de Heineken brouwerij in Caracas had opgezet. Wat een gouden handdruk!

Jaap Bakker

Thomas Sullivan Magnum IV (een rol van acteur Tom Selleck) was de hoofdpersoon in de populaire serie Magnum, P.I. in de tachtiger jaren.
Hij werd geboren tussen 1944 en 1947, meest waarschijnlijk op 8 augustus 1944. Zijn ouders waren Katherine en Thomas Sullivan Magnum III en zowel zijn vader als zijn grootvader waren officier bij de Marine. Hij werd geboren in Detroit maar grootgebracht in de omgeving van Tidewater, Virginia.

Magnum was ruim tien jaar in dienst van de US Navy waarbij hij zowel bij de Navy Seals als bij Naval Intelligence diende. Hij had gevochten in de oorlog in Vietnam en was ook krijgsgevangene geweest. In 1979 verliet hij gedesillusioneerd de Navy maar in de laatste aflevering van Magnum, P.I. had hij besloten weer in actieve dienst bij de Navy te treden als Commander (O-5). Het is mogelijk dat hij gediend heeft in de Golfoorlog en eind negentiger jaren, na 30 jaar dienst, met pensioen is gegaan in de rang van Captain (O-6).

Na zijn vertrek uit de Navy belandde Magnum op Hawaii waar hij rondhing als privé detective met praktisch geen cent op zak en grote onzekerheid over het krijgen van betaalde klussen. Dat hij desondanks een comfortabel bestaan kon leiden had hij te danken aan de bekende auteur Robin Masters die hem had aangeboden dat hij kon wonen in het gastverblijf van zijn landgoed ‘Robin’s Nest’. Bovendien mocht Magnum onbeperkt gebruik maken van zijn Ferrari 308 GTS, zolang hij maar kon zorgen voor de veiligheid op het landgoed.

Favoriete kleding van Magnum was een khaki korte broek of een spijkerbroek (Navy-issue zwembroek of Levis), een Aloha shirt en Sperry bootschoenen of Puma Easy Rider sneakers, gewoonlijk zonder sokken. Vaak droeg hij door de tijd getekende baseball caps van zijn favoriete team, de Detroit Tigers.
Magnum leidde het leven waar iedere man van droomt: een Rolex om de pols, de beschikking over een Ferrari, werken wanneer je er zin in hebt, een ijkast met een onuitputtelijke hoeveelheid bier, mooie vrouwen en avonturen met vrienden zoals hij die wilde hebben.
Gedurende het eerste seizoen van de serie werd duidelijk dat Magnum fan was van de bands Styx, Jefferson Starship en Blondie. Maar hij gaf schoorvoetend toe ook opnames te hebben van Bach en Beethoven, dit vooral om indruk te maken op zijn maat Higgins.

Magnum’s favoriete drank was Old Düsseldorf bier in een flesje met lange nek maar hij had er ook geen problemen mee om een fles wijn uit Robin Masters’s wijnkelder achterover te drukken; dit alleen als hij er van overtuigd was dat Higgins niet in de buurt was.
Hij werd gekenmerkt door een verzameling ‘personal stuff’, souvenirs die hij in de loop der jaren verzameld had zoals honkbal knuppels en petten, een gorilla masker en een rubberen kip. Hij bezat ook een VHS tape van ‘Stalag 17’, zijn favoriete film.
Zijn persoonlijke wapen, dat hij met enige tegenzin droeg, was een Colt Government Model .45 ACP handwapen, Colt’s commerciële versie van de standaard ‘military issue’ M1911A1 (Tom Selleck gebruikte in de serie geen .45 omdat dit wapen niet betrouwbaar was voor het gebruik van losse flodders. In plaats hiervan werd een 9 mm Parabellum met losse flodders gebruikt, een wapen dat erg lijkt op de .45).
In het gastverblijf van Robin’s Nest hing een echte Gauguin aan de muur en onderhandelde vaak met Higgins over het gebruik van dure camera’s en de tennisbanen op het landgoed. Als klap op de vuurpijl mocht Magnum ongelimiteerd gebruik maken van de Ferrari 308 GTS van Robin Masters.

Afb.: de door Magnum gebruikte camera in de Ferrari en zijn volledige portefeuille

Er waren in de serie drie verschillende types van de Ferrari gebruikt:
– Seizoen 1: 308 GTS
– Seizoen 2-6: 308 GTSi
– Seizoen 7-8: 308 GTSi QV

Hieronder een overzicht van de technische specificaties van de verschillende types 308:

1978 308 GTS
Year(s) Horsepower
1977-1980 240 HP
Weight Torque
3,160 lbs. 181 lbs. @ 5000 RPM
Top Speed 0-60
151 MPH 7.0 seconds

1980 308 GTSi
Year(s) Horsepower
1980-1982 205 HP
Weight Torque
3,225 lbs. 181 lbs. @ 5000 RPM
Top Speed 0-60
146 MPH 7.3 seconds

1984 308 GTSi QV
Year(s) Horsepower
1982-1985 230 HP
Weight Torque
3,230 lbs. 188 lbs. @ 5000 RPM
Top Speed 0-60
155 MPH 6.1 seconds

Zijn meest waardevolle bezit was de Rolex ‘Pepsi’ GMT-Master van zijn overleden vader. Magnum’s vader was een piloot voor de Navy die in de oorlog in Korea was omgekomen toen Magnum nog maar vijf jaar oud was.

Met dank aan Egbert Bakker

Jaap Bakker

Andreas Nikolaus ‘Niki’ Lauda werd op 22 februari 1949 geboren als zoon van een rijke familie in Wenen. De sociale status van de familie bleek voor Niki voor- en nadelen te hebben. Hij had grote moeite zich aan te passen aan het strakke keurslijf van de familie maar toen hij zich serieus op de racerij stortte kwam met name het familiekapitaal goed van pas. Als 12 jarige was hij al bezig met het inparkeren van de auto’s van visite en via de Formule Vee en de Formule 3 kwam Niki in 1971 terecht in de Formule 2. Dit alles tegen de zin van zijn vader in die wilde dat Niki zich verre hield van de racerij.

Met heel veel geld van de familie kon hij in de seizoenen ’71 en ’72 een stoeltje bemachtigen bij het team van March (F1/F2 combinatie) samen met Ronnie Peterson. Later kocht hij een plek bij het BRM team van Louis Stanley en toen ging het plotseling hard met de carrière van Niki. Eerst begon Stanley hem te betalen voor het besturen van zijn auto en vervolgens ging de telefoon met aan de andere kant van de lijn Luca di Montezemolo van Ferrari; deze had ingezien wat voor een groot talent Niki was.

In 1974, zijn eerste jaar met het team van Ferrari, behaalde hij zijn eerste van 26 F1 overwinningen en streed hij samen met teamgenoot Clay Regazzoni om het kampioenschap.

De Ferrari 312 T (Transversal) was met afstand superieur over de auto’s van de competitie en Niki won 5 races in 1975. Hij werd met ruime afstand op nummer twee wereldkampioen en sprak zelf over ’75 als ‘the unbelievable year’.

Waarschijnlijk wordt Niki het best herinnerd door het kampioenschap dat hij niet won.

Ten tijde van de Grand Prix van Duitsland in 1976 op de Nurburgring had Niki een significante leiding in het wereldkampioenschap ondanks het feit dat hij een paar ribben had gebroken bij het maaien met een tractor van zijn landgoed in Salzburg. F1 playboy James Hunt, winnaar van de Britse GP dat jaar, lag met zijn McLaren meer dan 20 punten achter op Niki.
Na een vroege pitstop om de regenbanden te wisselen voor slicks vloog Niki’s Ferrari, ter hoogte van Bergwerk, om onverklaarbare redenen plotseling naar rechts waarbij hij de vangrails raakte. De auto stuiterde terug de baan op, kon niet meer ontweken worden door Brett Lunger en vloog in brand.

Een aantal coureurs waaronder Brett Lunger, Guy Edwards en een onverschrokken Arturo Merzario wisten Niki te bevrijden uit het brandende wrak. Hoewel hij nog in staat was te staan na zijn ongeluk werd al snel duidelijk hoe ernstig de verwondingen waren. Hete, toxische gassen hadden zijn longen beschadigd en waren in zijn bloed terechtgekomen. Zijn helm was gedeeltelijk losgekomen waardoor hij ernstige verbrandingen aan zijn hoofd had en hij belandde al snel in een coma. Wekenlang werd er gevreesd voor zijn leven.

Het ongelooflijke gebeurde, zes weken na zijn ongeluk zat Niki al weer in de cockpit van zijn Ferrari. Later gaf hij toe dat hij toen wel praktisch verlamd was door de angst.
In de 6 weken waren er twee GP’s geweest en Hunt was dichterbij gekomen, met een tweede overwinning op Zandvoort. Niki keerde terug bij de GP op Monza en behaalde daar een knappe 4e plaats (3 punten). Vervolgens won Hunt de twee volgende GP’s in Noord-Amerika. In Canada had Niki moeten opgeven vanwege problemen met de wielophanging en op Watkins Glen was hij derde geworden.
Voor de laatste race op het circuit van Fuji stond Hunt nog maar 3 punten achter op Niki. De race ging van start met zware regen en na twee ronden gaf Niki het op omdat hij zei dat het gekkenwerk was met dit weer te racen. Waarschijnlijk had hij wel gelijk maar de kans is groot dat zijn eerdere ongeluk ook van invloed was op deze beslissing. In de race werden de omstandigheden al snel beter en, ondanks een late pitstop, finishte Hunt als derde waardoor hij met 1 punt voorsprong op Niki wereldkampioen werd.

In 1977 werd Niki voor de tweede maal wereldkampioen met Ferrari (dit met slechts 3 overwinningen) maar bij de Grand Prix van Canada zegde hij plotseling zijn samenwerking met Ferrari op. Hij reed in ’78/’79 voor Brabham en kondigde toen het einde van zijn carrière in de F1 aan.
Echter in 1982 keerde hij terug, naar eigen zeggen om financiële redenen (in de tussenliggende jaren was hij begonnen met vliegtuigmaatschappij Lauda Air en dat had hem veel geld gekost). Hij sloot een contract (voor veel geld maar wel een overeenkomst voor slechts 4 races) met Ron Dennis van McLaren. Zijn teamgenoot was John Watson.
In 1984 werd Niki voor de derde keer wereldkampioen, dit keer met de McLaren TAG Turbo, met een 1/2 punt (de GP van Monaco was voortijdig gestaakt waardoor de punten gehalveerd waren) voorsprong op zijn toenmalige teamgenoot Alain Prost.

Een kort overzicht van Niki’s staat van dienst in de F1:
– Races: 171
– Overwinningen: 26
– Pole posities: 24
– Podiums: 54
– Snelste racerondes: 25
– Aantal ronden aan kop: 1620
– Wereldkampioen: 1975 en 1977 (Ferrari), 1984 (McLaren)

‘This year (1974) I wasn’t ready to become world champion. If I have a good season next year, I shall know the reason for it all: to make me tough and ready for great things’
Lauda

‘What struck me was how “clever” his best performances were. He often kept himself back, in practice, and awaited the right moment, and then really went flat out. He always thought more deeply than the others, and he also gave himself endless trouble preparing the race’
Fritz Indra, Ferrari monteur

‘My PR value alone is worth that much. You’ll be paying only one dollar for my driving ability, all the rest is for my personality’
Lauda, gedurende de onderhandelingen met McLaren en Marlboro voor een terugkeer in de F1

Niki Lauda is altijd een trouwe drager van Rolex horloges geweest.

Afb.: Niki met zijn Rolex Daytona ‘Big Red Panda’

Afb.: Niki met zijn ‘Pepsi’ Rolex GMT-Master

Jaap Bakker

De Rolex ref 6062 Moonphase wordt door velen beschouwd als de mooiste Rolex ooit gemaakt. In ieder geval is het een van de meest complexe Rolex modellen.

 

 

 

 

 

De zeldzaamste uitvoering van de ref 6062 is de versie met een zwarte wijzerplaat en diamanten indexen. Hiervan zijn slechts twee exemplaren bekend.

Bao Dai, de laatste keizer van Vietnam, stond bekend om zijn goede smaak en had de reputatie van tijger jager, vrouwenliefhebber en auto verzamelaar. Tijdens zijn verblijf in Geneve voor de Indochina vredesbesprekingen schafte hij een Moonphase met zwarte wijzerplaat en diamanten indexen aan.
Het ging hierbij om een 18 krt gouden self-winding waterdicht horloge met 3-voudige kalender en standen van de maan, ref 6062, diam. 36 mm. Een tonneau-shaped two-body kast met screw back nr. 916366. Dit horloge is in 1952 gefabriceerd en in 1954 aan Bao Lai verkocht. De kroon is een Gold Super Oyster, ref 18. Het horloge heeft een zwarte glossy wijzerplaat met ingelegde gouden dart en vijf diamanten indexen, een buitenste vergulde datum ring met een stalen centrale datumwijzer en twee openingen voor dagen en maanden. De wijzers zijn van goud en het type is ‘Dauphine’. Een supplementaire wijzerplaat geeft de maanstanden aan met een zwarte lucht, gecombineerd met de constante seconden wijzer. Het ‘Officially Certified Chronometer’ staat in het centrum van deze extra wijzerplaat.

De ref 6062 werd van 1949 tot 1953 gefabriceerd, met 350 exemplaren in geel goud, 50 in rose goud en een paar in stainless steel.
Met name in de indexen van de ref 6062 zat een grote variëteit: de zeldzaamste waren de diamanten indexen en daarna de stervormige indexen. Een zwarte wijzerplaat is de meest zeldzame. Opvallend was dat in de advertenties van Rolex voor de ref 6062 de term ‘Cosmograph’ gebruikt werd.

De stainless steel uitvoering is een Oyster Perpetual Chronometer met een schroefkroon en in de zijkant van de kast drukknopjes om de kalender bij te stellen. De wijzerplaat is tweetonig zilver met ingelegde stainless steel dart indexen en 3-6 Arabische cijfers, zwarte minuten track, graduatie voor de dagen van de maand in blauw, supplementaire wijzerplaat voor de seconden, openingen voor de dagen van de week, de maanden en de maanstanden.
Het horloge heeft een cal. 9 3/4”’ uurwerk, rhodium-plated, 19 jewels, straight-line lever echappement, monometalen balans, zelf compenserende Breguet balansveer. Wijzerplaat, kast en uurwerk zijn gesigneerd. Diameter 36 mm en dikte 14 mm.

De uitvoering in 18 krt geelgoud. Hier valt op dat de wijzerplaat in ‘matte’ zilver is met ingelegde geel gouden dart indexen met facet en stervormige indexen en dat er lichtgevende punten zijn aangebracht.

De zeer zeldzame stainless steel uitvoering die de ‘Black Moon’ genoemd wordt. De wijzers zijn van stainless steel, luminous en van het type ‘Alpha’.

Het meest opvallend zijn matte zilver wijzerplaat met ingelegde luminous geel gouden piramidale, ster vormige en dart indexen en rose gouden ‘Dauphine’ wijzers. Daarnaast is er sprake van een cal. 655 chronometer uurwerk, rhodium-plated, 18 jewels, straight-line lever echappement, Super-balance afgesteld op 6 posities, zelf compenserende Breguet balansveer. Wijzerplaat, kast en uurwerk zijn gesigneerd. Diameter 36 mm en dikte 14 mm.

Een ref 6062 in 18 krt geel goud, op de markt gebracht door Serpico Y Laino (staat op de supplementaire wijzerplaat met de maanstanden).

Een zeer zeldzame uitvoering van ref 6062 in stainless steel. Naast de reeds bekende specificaties was dit horloge ook anti magnetisch. Aangedreven door een cal. 9 3/4”’, diameter 36 mm en dikte 15 mm. Eigendom van een Aziatische verzamelaar.

Een extreem zeldzame uitvoering van ref 6062 is deze 18 krt geel gouden versie met zwarte wijzerplaat en diamanten indexen. De band is ook een unicum, een zogenaamde ‘gold tile-link’ met uitklapbare sluiting.

Deze versie van ref 6062 heeft een zogenaamde champagne kleurige ‘Egyptian’ wijzerplaat. Aangedreven door een cal. 655 en met een diameter van 35,5 mm.

Een stainless steel ref 6062 met een prachtige tweetonig zilveren wijzerplaat. Uurwerk is een cal. 9 3/4”’ en de dikte 15 mm.

Een zwarte wijzerplaat en ‘Alpha’ radium-coated stalen wijzers voor deze uitvoering van ref 6062 en aandrijving door een cal. 9 3/4”’.

Ter afsluiting nog een fraaie collage van foto’s van de schitterende ref 6062:

Jaap Bakker

Afb.: Eric Clapton met zijn Submariner en B.B. King op de achterbank met zijn onafscheidelijke geel gouden Rolex President (niet zichtbaar)

Eric Patrick Clapton werd geboren op 30 maart 1945 in Ripley, Surrey in de UK. Zijn moeder, Patricia Molly Clapton, was slechts 16 jaar oud toe Eric geboren werd en zijn vader, Edward Walter Fryer, was een 24 jarige Canadese soldaat gestationeerd in de UK voor WOII die na de oorlog terugkeerde naar Canada. Als alleenstaande tienermoeder was Patricia niet opgewassen tegen het moederschap en haar moeder en stiefvader, Rose en Jack Clapp, namen deze taak op zich. Eric’s achternaam komt van zijn grootvader van moeders kant, Reginald Cecil Clapton.

Eric groeide op in een zeer muzikaal huishouden. Zijn grootmoeder was een begaafd pianiste en ook zijn vader bleek ook een goede pianist te zijn.
Nadat Eric de waarheid had gehoord over zijn grootouders en zijn moeder, hij dacht dat ze respectievelijk zijn ouders en zus waren, veranderde hij van een goede scholier en geliefde jongen in een terughoudend iemand die alle motivatie voor school had verloren. Echter op zijn 13e bleek hij een grote aanleg voor kunst te hebben en hij ging naar de kunstafdeling van de Holyfield Road School.

In die tijd, 1958, had rock en roll een explosie veroorzaakt binnen de Engelse muziek scene. Voor zijn 13e verjaardag vroeg Eric een gitaar en hij kreeg een goedkope Hoyer van Duitse makelij. Maar hij vond de gitaar met stalen snaren moeilijk en pijnvol om te bespelen en hij keek er niet meer naar om.
Pas op zijn 16e, na toelating op het Kingston College of Art, ging hij serieus aan de slag met de gitaar. Voorbeelden voor Eric waren blues gitaarspelers als Robert Johnson, Muddy Waters en Alexis Korner. De laatste inspireerde Eric om een elektrische gitaar te kopen wat toen nog een relatieve zeldzaamheid was in de UK.

Het was ook bij Kingston dat hij iets ontdekte dat gedurende zijn leven een bijna even grote impact zou hebben als de gitaar: drank.
Na de eerste keer dat hij, 16 jaar oud, dronken was geworden werd hij alleen in de bossen wakker, bedekt met kots en zonder geld. Eric herinnert zich ‘I couldn’t wait to do it all again’. Het duurde dan ook niet lang voordat hij van de school verwijderd werd.
Vanaf 1963 begon Eric rond te hangen in bars in de West End van Londen waar hij gedurende korte tijd bij de bandjes The Roosters en Casey Jones and The Engineers speelde. Om rond te kunnen komen werkte Eric in de bouw.
In oktober 1963 werd Eric uitgenodigd om te komen spelen bij The Yardbirds waarmee hij zijn eerste commerciële hits, ‘Good Morning Little Schoolgirl’ en ‘For Your Love’ scoorde. In 1965 verliet hij de band en de gitaristen die hem vervingen waren Jimmy Page en Jeff Beck. Zij zouden later gerekend worden tot de beste rock gitaristen in de geschiedenis.

Later in 1965 sloot Eric zich aan bij de blues band John Mayall & the Bluesbrakers die een jaar later het album ‘The Bluesbrakers with Eric Clapton’ opnamen. Deze plaat vestigde Eric’s reputatie als een van de beste gitaristen van dat moment. Met liedjes als ‘What’d I Say’ en ‘Ramblin’ on My Mind’ veroverde Eric de zeer flatteuze bijnaam ‘God’, dit naar aanleiding van graffiti in de Londense metro waar ‘Clapton is God’ stond.

Ondanks het succes van de plaat verliet Eric al vrij snel de Bluesbrakers en een paar maanden later vormde hij samen met bassist Jack Bruce en drummer Ginger Braker het rock trio Cream.
Ze speelden nummers als ‘Crossroads’ en ‘White Room’ en na het maken van drie succesvolle albums -Fresh Cream (1966), Disraeli Gears (1967) en Wheels of Fire (1968)- plus de uitgebreide tour in de USA had Cream een internationale superster status verworven. Echter na twee laatste concerten in Londen’s Royal Albert Hall viel Cream uit elkaar door botsende ego’s.

Het voert hier te ver om de rest van de muzikale geschiedenis van Clapton helemaal uit de doeken te doen.
De periode van 1970 tot 1987 had een volledig dubbel karakter. Clapton had enorme muzikale successen (zo schreef hij het nummer ‘Layla’ om zijn desperate affectie voor Pattie Boyd, de echtgenote van Beatle George Harrison, te uiten) maar zijn persoonlijke leven was een puinhoop. Begin 70er jaren was hij drie jaar lang verslaafd aan cocaïne en vanaf 1979 was er sprake van ernstig alcoholmisbruik. De ene scheiding volgde na de ander, Clapton ging vreemd en had twee buitenechtelijke kinderen.
In 1987 stopte Eric, met de hulp van de twaalf stappen van de AA, met drinken en sindsdien is hij nuchter gebleven. Zelfs in 1991 toen hij te maken kreeg met een grote persoonlijke tragedie. Zijn zoon Conor kwam te overlijden na een val uit het raam van zijn moeder’s huis. Naar aanleiding hiervan schreef Clapton het nummer ‘Tears in Heaven’.
In 2002 trouwde hij met Melia McEnery en zij hebben drie dochters, Julie Rose, Ella Mae en Sophie. Voor het eerst in zijn leven nuchter geniet Eric van het stabiele gezinsleven.
In 1998 richtte hij het Crossroads Centre, een alcohol en drugs rehabilitatiecentrum, op en in 2007 verscheen de autobiografie van Clapton.

Afb.: Eric Clapton met zijn Rolex Daytona Paul Newman met een ‘fatstrap’ zoals Newman die ook droeg

Eric Clapton is een verzamelaar van vintage Rolex horloges en hij is eveneens Rolex ambassadeur.
Recentelijk zijn twee zeer zeldzame modellen uit zijn collectie geveild waarvan de opbrengst gegaan is naar het Crossroads Centre.

Deze stainless steel Rolex Daytona werd een aantal jaren geleden geveild voor $ 505,000 wat een wereldwijd veilingrecord was. Wat het horloge zo bijzonder maakt is de ‘Albino’ wijzerplaat die zeer zeldzaam is.

De Yachtmaster Daytona was een prototype van Rolex en is nooit te koop geweest voor het publiek. Het prototype had de ref 6239/6242 en er zijn maar drie exemplaren van dit model bekend. De eerste was deze van Clapton, de tweede is in het bezit van John Goldberger en het laatste exemplaar bevindt zich in de privé collectie van Rolex (deze heeft een speciale omlijsting met ref 6542).

Clapton’s Yachtmaster is in 2003 geveild bij Christie’s voor $ 125,000.

Andere horloges uit de collectie zijn ondermeer de volgende:
-Ref 6062: in 18 krt goud met diamanten op de wijzerplaat, beschouwd als de beste Rolex ooit

– Ref 6036: goud met verscheidene edelstenen en een romantische patina finish

– Ref 6239: goud, wit en antraciet met bijpassende tachymeter ring

– Ref 6236: de sport variant van de Compax serie uit het begin van de jaren 60

– Ref 3525

– Ref 6263: Oyster chronograaf

Jaap Bakker

Edmund Hillary werd op 20 juli 1919 geboren in Auckland (NZ). Zijn ouders waren Gertrude Hillary, geboren Clark, en Percival Augustus Hillary. Op school was hij kleiner dan zijn klasgenoten en Edmund was erg verlegen waardoor hij vluchtte in zijn boeken en in dagdromen over een avontuurlijk leven. Door te gaan boxen kreeg hij meer zelfvertrouwen. Op zijn 16e werd zijn interesse in bergbeklimmen geprikkeld tijdens een schooluitje naar Mount Ruapehu. Hoewel slungelig met zijn lengte van 1.95 m en ongecoördineerd, kwam hij er achter dat hij fysiek sterker was en meer uithoudingsvermogen had dan zijn medeklimmers. Edmund studeerde wiskunde en wetenschap aan de Universiteit van Auckland en in 1939 voltooide hij zijn eerste echte klim met het bereiken van de top van Mount Ollivier (in de Zuidelijke Alpen). Samen met zijn broer Rex werd hij imker, een zomerse activiteit die er voor zorgde dat hij in de winter kon klimmen. In de aanloop naar de beklimming van Mount Everest in 1953 heeft Edmund deelgenomen aan een aantal andere expedities. In 1948 bereikte hij de zuidelijke bergkam van Aoraki/Mount Cook, de hoogste piek van Nieuw-Zeeland, samen met Harry Ayres, Mick Sullivan en Ruth Adams. In 1951 nam Edmund deel aan een Britse verkenningstocht naar Everest die geleid werd door Eric Shipton. In een team dat wederom geleid werd door Shipton trachtten Edmund en George Lowe de Cho Oyu te bedwingen. Toen bleek dat dit vanaf de Nepal kant niet mogelijk was staken Edmund en Lowe de Nup La naar Tibet over en bereikten ze het oude Camp II, op de noordzijde, waar alle vooroorlogse expedities hadden verbleven.

In 1952 werden Edmund en zijn vriend George Lowe uitgenodigd door het Joint Himalayan Committee om in het jaar daarop met een Brits team Mount Everest te gaan beklimmen. Eric Shipton was de initiële leider van de expeditie maar hij werd vervangen door Hunt. Deze benoemde 2 teams die de top zouden moeten gaan beslechten. Team 1 bestond uit Tom Bourdillon en Charles Evans, team 2 uit Edmund en de Sherpa Tenzing Norgay. Het was voor Edmund en Tenzing van groot belang om te komen tot een werkende vriendschap

Afb.: Edmund Hillary en Tenzing Norgay, circa 1971

De Hunt expeditie bestond uit meer dan 400 mensen waaronder 362 dragers en 20 Sherpa gidsen. De bagage woog ongeveer 10.000 lbs. Lowe superviseerde de voorbereidingen om de Lhotse Face, een grote en steile ijswand, te beklimmen en Edmund bedacht een route door de verraderlijke Khumbu Icefall. Een onmisbaar onderdeel van de uitrusting van Edmund was de Rolex Oyster Explorer die hij om zijn pols droeg. Samen met Edmund bereikte dit horloge de top van Mount Everest zonder een kik te geven.

Het basiskamp werd in maart 1953 opgezet. Langzaam werd verder geklommen naar het laatste kamp op de South Col op een hoogte van 7.890 m. Op 26 mei ondernamen Bourdillon en Evans een poging om de top te bereiken maar zij moesten terugkeren omdat het zuurstofsysteem van Evans faalde. Het duo had uiteindelijk de South Summit bereikt waarbij ze nog maar 91 m onder de top zaten. Vervolgens was het de beurt aan Edmund en Tenzing om een poging te wagen om de top te bereiken.

Heftige sneeuw en wind zorgden ervoor dat het duo twee dagen lang vastzaten op de South Col. Op 28 mei gingen ze op pad met als ondersteunend trio Lowe, Alfred Gregory en Ang Nyima. Op dezelfde dag zetten Edmund en Tenzing hun tent op op een hoogte van 8.500 m terwijl het ondersteunende team weer afdaalde. De volgende ochtend kwam Edmund erachter dat zijn laarzen die buiten de tent stonden volledig bevroren waren. Hij was 2 uur bezig voordat ze ontdooid waren maar toen konden hij en Tenzing dan beginnen aan het laatste stuk tot de top. Op hun rug droegen ze rugzakken met een gewicht van 14 kg. De cruciale fase van de beklimming was het bedwingen van een rotswand van 12 m (later de Hillary Step genoemd). Ingeklemd tussen de rotswand en het omliggende ijs wist Edmund zich door deze scheur omhoog te werken en Tenzing volgde hem. Vandaar was het relatief eenvoudig om de top te bereiken. In zijn latere verhaal ‘The Dream Comes True’ beweert Tenzing dat Edmund de eerste was die de top bereikte maar volgens Edmund deden ze dit samen. Ze bereikten de top van Mount Everest, het hoogste punt op aarde (8.848 m), om 11.30 a.m. Zoals Hillary zei: ‘A few more whacks of the ice axe in the firm snow, and we stood on top’. Ze verbleven maar ongeveer een kwartier op de top. Edmund nam daar de beroemde foto van Tenzing met zijn ijshouweel maar omdat Tenzing nooit fotografeerde zijn er geen foto’s van Edmund op de top.

Echter in de autobiografie ‘Man of Everest’ van Tenzing zegt hij dat hij aanbood om foto’s te maken van Edmund maar dat deze dit niet wilde (‘I motioned to Hillary that I would now take his picture. But for some reason he shook his head; he did not want it’). Tenzing liet chocolaatjes achter in de sneeuw als een soort offer en Edmund plaatste een kruis dat hij gekregen had van John Hunt. Aanvullende foto’s werden gemaakt om onomwonden te bewijzen dat zij daadwerkelijk de top van Mount Everest bereikt hadden.
De weg terug naar beneden was nog even lastig omdat de sneeuw hun sporen bedekt had en het derhalve lastig was om hun eerdere voetstappen te zien. De eerste persoon die Edmund en Tenzing feliciteerde was Lowe die met hete soep naar boven was geklommen om hen te verwelkomen.

‘Well, George, we knocked the bastard off’ – Edmund Hillary, first words to lifelong friend George Lowe on returning from Everest’s summit

Het nieuws van de succesvolle expeditie bereikte Engeland op de dag van de kroning van Queen Elizabeth II en pers sprak van een gift voor de kroning. Als dank hiervoor kregen 37 mensen van het team de Queen Elizabeth II kroningsmedaille met MOUNT EVEREST EXPEDITION gegraveerd op de rand. Edmund en Hunt werden geridderd door de jonge vorstin en ook Tenzing werd onderscheiden door het Britse Rijk.

Hieronder volgen nog enkele advertenties die verband houden met de Oyster Explorer van Edmund:

Afb.: De Rolex Oyster Explorer ref 6084 die Edmund kreeg na het bereiken van de top van Mount Everest

Jaap Bakker

Afb.: Rolex Milsub 5517

In de jaren 70 heeft Rolex voor de Royal Navy twee soorten Submariners geproduceerd, ref 5513 en de ref 5517. Algemeen wordt aangenomen dat er van deze types in totaal ongeveer 1200 exemplaren zijn gemaakt. De schattingen van hoeveel er nu nog bestaan lopen uiteen van 180 tot enkele honderden. Bovendien is het dan nog de vraag hoeveel er in originele staat zijn (zo zijn de wijzers wel eens vervangen door die van Omega).

Hieronder volgt een overzicht van enkele specifieke modificaties die de Royal Navy van Rolex vroeg:

+ Wijzerplaat: de plaat zelf is een standaard 5513 exemplaar met als meest opvallende modificatie de grote ‘T’ in een cirkel boven de diepte weergaven op 6 uur. De ‘T’ gaf aan dat er tritium gebruikt was voor de markers

+ Wijzers: de wijzers zijn uniek voor dit model en worden dikwijls ‘sword’ wijzers genoemd (ze lijken erg op de wijzers van de Omega Seamaster). Rolex produceert deze wijzers niet meer en ze zijn ook niet meer in voorraad. Door hun grotere oppervlakte en het gebruik van tritium zijn deze wijzers gevoelig voor schilferen of oxideren.
+ Omlijsting en invoegsels: De omlijsting is standaard maar de invoegsels in vele horloges zijn speciaal gefabriceerd met minuten markeringen rondom. Dit is uniek voor de militaire subs.
+ Kast: de kast is een standaard 5513 maar de ‘spring bars’ voor de bevestiging van de band zijn vervangen door metalen ‘bars’ voor de NATO band.
+ Caseback: de ‘caseback’ heeft altijd een MOD onderdeel nummer dat begint met 0552 of met W10, een driehoek met een hoed op de top en onder een uitgifte nummer en jaar.

De verschillende configuraties van de milsub zijn de volgende:
+ 5513: de wijzers waren of van het type ‘sword’ of van het type ‘mercedes’
+ 5513: de omlijsting was of met 60 minuten invoegsels op de omlijsting of met 15 minuten invoegsels
+ 5517: alleen geproduceerd met de ‘sword’ wijzers en de 60 minuten invoegsels op de omlijsting

Afb.: de twee versies van de 5513

De milsub met grijze Nato band was standaard Royal Navy uitrusting voor ‘clearance’ duikers. De band zat met ‘solid bars’ vast aan de kast omdat er met het normale systeem een risico was dat een pin het zou begeven. De NATO band werd eveneens gebruikt om zich vast te maken aan het zwembord van de duiker, een vierkant bord dat een dieptemeter en een kompas had. De Navy duiker gebruikte het bord voor de navigatie wanneer hij vijandige schepen benaderde om bijvoorbeeld limpet mijnen te plaatsen. Een ander belangrijke factor is dat er sprake is van minder metaal tijdens het duiken met het risico voor magnetische gestuurde mijnen.
De Rolex milsubs werden gebruikt door de de Britse special forces, de commando’s van de SAS (Special Air Service) en de SBS (Special Boat Service). De SAS/SBS worden nog steeds beschouwd als de best getrainde troepen ter wereld (lees bijvoorbeeld ‘Bravo Two Zero van Andy McNab). Dit betekent dat deze horloges op de meest geheime en gevaarlijkste missies in Noord-Ierland, de Falklands en Azië zijn geweest. Wederom bewees Rolex dat ze in staat zijn de meest betrouwbare horloges te produceren die de drager nooit in de steek laten.

Afb.: 5517 met de ‘solid bars’

Hieronder een overzicht van uniek materiaal over de milsubs en de Navy duikers:

Afb.: een getekend ontvangstbewijs voor een milsub van de Royal Navy

Jaap Bakker

Zoals in bijgaande foto van Steve McQueen te zien is draagt hij hier geen Rolex Explorer II maar een Submariner ref 5512. Daarnaast is bekend dat hij ook een Submariner ref 5513 bezat maar een Explorer II ref 1655 is nooit te zien geweest om zijn pols. Het zal daarom altijd een raadsel blijven waarom Italiaanse verzamelaars de ref 1655 als de Steve McQueen Rolex bestempeld hebben.

De Rolex Explorer II ref 1655 werd geïntroduceerd in 1971. Het uurwerk was een kaliber 1570 of 1575 en in essentie was dit model een GMT met een gefixeerde stainless steel omlijsting met een 24 uurs aanduiding. Het horloge had een zich onderscheidende wijzerplaat met een extra uren wijzer die speciaal ontworpen was voor speleologen. Deze mensen, aldus Rolex, ‘verloren snel iedere notie van tijd: ochtend, middag, dag of nacht’. De extra uren wijzer, of 24 uur, zou de onderzoekers duidelijk maken of de 4 op de wijzerplaat stond voor 4 uur a.m. of p.m.
Wijzerplaat, kast (driedelig) en uurwerk zijn gesigneerd. De diameter bedroeg 39 mm en de dikte was 14 mm.

Bij de introductie van ref 1655 was de seconden wijzer recht en de extra uren wijzer was helder oranje (zie bovenstaande foto). In 1974 werd een lichtgevende stip aangebracht op de seconden wijzer en bij de modellen na 1975 was de 24 uurs wijzer stralend rood van kleur. De ref 1655 werd geproduceerd tot 1985.

Op de bovenste foto staat een vroege 1655. Nog een opvallend verschil met het latere model (onderste foto) is dat de print op de 24 uurs omlijsting klein is; bovendien is de print dichterbij de wijzerplaat kant van de omlijsting dan bij het latere model.

Enkele technische specificaties van het kaliber 1570:
– rhodium-plated
– 26 jewels
– ‘straight-line’ lever echappement
– monometalen balans afgesteld op 5 posities en temperatuur
– schokdemper
– zelf compenserende Breguet balans veer
– Microstella regulerende schroeven
– ‘hack’ mechanisme

Afb.: kaliber 1570

Er is een debat gaande over vanaf wanneer de oranje wijzer niet meer gebruikt werd op de wijzerplaat. Referentieteksten lijken overeen te komen dat de oranje wijzer gebruikt werd tot het midden van de jaren 70. Des te interessanter is het dat vele 1655’s die geproduceerd werden na het midden van de jaren 70 en zelfs nog in de 80er jaren een oranje 24 uur wijzer hebben. Een mogelijke verklaring hiervoor is dat de rode handen verkleurd zijn in oranje, net zoals bekend is dat oranje wijzers verkleuren in geel.
De Explorer II was gedurende zijn productieperiode van 1971 tot 1985 geen populair model van Rolex. De wijzerplaat was rommelig en sommigen vonden hem zelfs onleesbaar. Des te fascinerender is het dat tegenwoordig de ref 1655 zeer geliefd is onder verzamelaars en dat de prijs nu schommelt rond de 12.000 euro.

Hieronder nog enkele fraaie foto’s van de ref 1655 met de bijbehorende papieren:

Jaap Bakker