Rolexencyclopedie

We schrijven 1972. De wereld lijkt volledig uit elkaar te vallen. Twee jaar eerder bliezen Jimi Hendrix en Janis Joplin hun laatste adem uit. Met de nodige ironie merkt Jean-Luc Godard “Tout va bien” op. De USA is nog steeds verwikkeld in de Vietnamoorlog en Europa verhard en verduisterd. Noord-Ierland heeft zijn Bloody Sunday en de Olympische Spelen in München eindigen in een Zwarte September. Filmregisseur Michel Audiard zegt “We praten niet langer, we schieten”. De wereld lijkt gevangen te zijn in haat en bloedvergieten zonder duidelijke lichtpunten.

Gelukkig ging men in Zwitserland in alle rust verder met het ontwikkelen en fabriceren van horloges.
Begin jaren 70 van de vorige eeuw had de Zwitserse horloge industrie moeite om het hoofd boven water te houden. De belangrijkste reden hiervoor was de invasie van Japanse quartz horloges, deze periode wordt dan ook wel de ‘quartz crisis’ genoemd. Fabrikanten zaten met hun handen in het haar hoe ze de dramatische terugval in de verkoop ten gunste konden keren.

Horlogefabrikant Audemars Piguet (AP) moest met iets baanbrekend op de proppen komen om niet definitief ten onder te gaan. In die tijd was goud het materiaal om een horloge van te maken maar AP had signalen van de Italiaanse markt opgevangen dat er vraag zou zijn naar stalen horloges. Het nieuwe model moest iets helemaal nieuws zijn, sportief maar tegelijkertijd elegant.

AP had direct een man op het oog die de klus zou kunnen klaren. De ontwerper in kwestie, in 1931 in Geneve geboren als zoon van een Zwitserse moeder en een Italiaanse vader, was op dat moment een van de beroemdste horloge ontwerpers. Met succes had hij ontwerpen gemaakt voor Universal Genève (Polerouter Microtors, White Shadow, Golden Shadow), Omega (Constellation) en Patek Philippe (Golden Ellipse).
Zijn naam was Gerald Genta.

Vlak voor de Basel Fair in 1971 belde Georges Golay, managing director van AP, Genta op om vier uur ‘s middags met de boodschap dat hij de volgende ochtend het ontwerp moest hebben van het stalen horloge waar de Italiaanse markt op zat te wachten. Uniek, sportief, geschikt voor alle omstandigheden en met de mooiste afwerking ooit gezien.
De volgende ochtend had Genta het ontwerp op papier staan dat de Royal Oak van AP zou worden. Later vertelde Genta dat hij de Royal Oak beschouwde als het meesterstuk van zijn carrière.

Over Genta’s inspiratie voor de vorm van de kast bestaat enige onduidelijkheid.
Het meest waarschijnlijk is dat hij zich heeft laten inspireren door de vorm van de geschutspoorten van een schip van de Britse Royal Navy, de HMS Royal Oak. Echter, andere bronnen beweren dat zijn inspiratie kwam van een traditionele duikershelm.
Het ontwerp werd gekenmerkt door een octogonale lunette die vastgemaakt was met 8 zichtbare hexagonale gouden schroeven, door een zichtbare water resistente afdichting en met een wijzerplaat die versierd was met het exclusieve blauwe ‘petit tapisserie’ motief. De kast was slechts 7 mm dik maar de diameter was voor die tijd met 39 mm vrij groot. Het horloge werd gecompleteerd door een geïntegreerde en zeer moeilijk te fabriceren band van stainless steel.

Eigenaardig genoeg werden de eerste prototypes gemaakt van witgoud omdat bleek dat het erg duur en gecompliceerd was om het horloge in de exacte specificaties van Genta in staal te maken.

Het uurwerk van keuze was het kaliber 2121 met automatische opwinding wat als basis het kaliber 920 van Jaeger-LeCoultre had. Dit kaliber van JLC werd later ook gebruikt door Patek Philippe in de Nautilus, eveneens ontworpen door Genta in 1976.

Gezien de inspiratie door de duikershelm, Genta’s woorden, moest de naam van het horloge nautisch gerelateerd zijn. AP koos voor Royal Oak, afkomstig van een vloot van de Britse Royal Navy bestaande uit 8 schepen (de lunette is octogonaal).
Er zit een stukje geschiedenis vast aan het gegeven dat de Britten een van hun boten HMS Royal Oak hebben genoemd. De toekomstige koning van Engeland, Charles II, was in september 1651, na de Slag van Worcester, op de vlucht voor de troepen van de beruchte Oliver Cromwell. Een dag lang verschool hij zich tussen de takken van een forse eik. Na zijn ontsnapping zag hij in deze boom een symbool van bescherming en kracht, het begin van de restauratie van de Engelse monarchie. De schuilplaats werd de Royal Oak gedoopt en de Britse marine bracht er later hulde aan.

Erg interessant om te zien zijn de papieren die Genta heeft ingediend voor de aanvraag van U.S. Patent 3.756.017:

In 1972 werd de Royal Oak geïntroduceerd op de Basel Fair. Dit nog nooit eerder vertoonde horloge werd aangeboden voor 3300 Zwitserse Franken wat betekende dat het duurder was dan een gouden dress watch van Patek Philippe en meer dan 10 maal zoveel kostte als een Rolex Submariner.
Het gemaakte statement getuigde van lef: ‘haute horlogerie’ werd niet langer bepaald door terug te vallen op kostbare metalen maar andere factoren zouden de waarde gaan bepalen: ontwerp, de precisie van de uitvoering en de kwaliteit van het gebruikte kaliber.

De start van de Royal Oak ging vooral gepaard met veel kritiek. Onsamenhangend ontwerp, zichtbare afdichting en schroeven, een geïntegreerde band en de exorbitante prijs.
Echter, het duurde niet lang voordat de Royal Oak een grote vlucht nam. Verzamelaars en trendsetters vielen bij bosjes voor het in alle opzichten unieke horloge en de Royal Oak werd een enorm succes voor AP. De Royal Oak werd het symbool van de fabrikant uit Le Brassus in Zwitserland.

AP fabriceerde een eerste serie van de Royal Oak van 1000 stuks die bij de verzamelaars bekendstaat als de A-series. Het kostte AP meer dan een jaar om de eerste duizend horloges te verkopen maar daarna ging het hard. Na de eerste A-series bleef AP de A serienummers gebruiken voor de volgende 1000 maar daarna gingen ze over op B en C nummers.
Bij verzamelaars is de eerste A series Royal Oak het meest geliefd en gezocht. Deze versie is makkelijk herkenbaar omdat de AP initialen bij dit horloge op ‘6’ staan en niet bij ’12’ zoals in de latere series.

Het volgende overzicht geeft de ontwikkeling weer van de Royal Oak vanaf de introductie in 1972:

-1972: introductie Royal Oak met kaliber 2121
-1980: Royal Oak Quartz met kaliber 2502
-1981: Royal Oak Perpetual Calender met kaliber 2120/2800
-1984: Royal Oak Day/Date Moonphase
-1986: Royal Oak Quantieme Perpetuel met kaliber 2120/2800
-1993: Royal Oak Offshore Chronograph
-1996: Royal Oak Offshore Lady met kaliber 2140
-1997: Royal Oak Tourbillon
-1998: Royal Oak Chronographe met kaliber 2385
-2002: Royal Oak Concept (kast gemaakt van alacriet)
-2008: Royal Oak Concept Carbone met kaliber 2895 (manuele opwinding)
-2010: Royal Oak Equation of Time
-2012: Royal Oak Tourbillon (extra dun)
-2012: Royal Oak 40th Anniversary Jumbo

Jaap Bakker